Kalitenin Tanımı

KALİTE KONTROL

KALİTE TANIMI

TSE’ ye göre; bir ürün ya da hizmetin belirlenen veya olabilecek ihtiyaçları karşılama kabiliyetine dayalı özelliklerinin tümüdür.

Kalite, tüketicilerin beklentilerinin karşılanma derecesidir.

Kalite, kullanıma uygunluktur (J.Juran).

Kalite, ürünün sevkiyattan sonra toplumda sebep olduğu en az zarardır (C. Taguchi).

Kalite, bir ürünün gerekliliklere uygunluk derecisidir (P. Crosby)
Kalite, bir ürün ya da hizmetin belirlenen veya olabilecek ihtiyaçları karşılama kabiliyetine dayanan özelliklerinin toplamıdır. (ISO),
Kalite bir mal ya da hizmetin belirli bir gerekliliği karşılayabilme yeteneklerini ortaya koyan karakteristiklerin tümüdür (Amerikan Kalite Kontrol Derneği – AFQC).
Kalite, bir malın ya da hizmetin tüketicinin isteklerine uygunluk derecisidir (Avrupa Kalite Kontrol Organizasyonu – EOQC).
Kalite; Tüketicinin ihtiyaç ve beklentilerinin bilinmesi; bunlara uygun tasarımın yapılması, bunların hatasız bir şekilde meydana getirilmesi, satış işlemleri ile ilgili bileşenlerin ve alt bileşenlerin güvenilir bir şekilde sağlanması, performansın ve güvenliğin belgelendirilmesi, kullanım ile ilgili bir takım özelliklerin açık bir şekilde ortaya konulması, ambalajlamanın uygun bir şekilde yapılması, teslimatın dakik bir şekilde yapılması, satış sonrası hizmetin verimli olması ve bu konular ile ilgili deneyimlerin hepsidir.

KALİTENİN BOYUTLARI:

Performans: Üründe bulunan birincil özellikler, bir mamulün kendisinden beklenen amacı imalat projesi sonunda veya ilk kullanılmaya başlandığı zaman gerçekleştirip gerçekleştirmediği hususu, kalitenin performans boyutunu göstermektedir.

Uygunluk: Spesifikasyonlara, belgelere ve standartlara uygunluktur.
Güvenirlilik: Ürünün kullanım ömrü içinde performans özelliklerinin sürekliliği, bir başka deyişle önceden saptanan süre içinde ürünün arıza yapmadan çalışmasıdır.

Dayanıklılık: Ürünün uzun süre kullanılabilirlik özelliğidir. Ya da ürünün alışık olmadığı koşullar altında kendisinden beklenen işlevi ne ölçüde gerçekleştirdiğidir.

Hizmet Görürlük: Ürüne ilişkin sorun ve şikayetlerin kolay çözülebilirliğidir.

Estetik: Ürünün kullanım ömrü içinde performans özelliklerinin sürekliliğini göstermektedir. Bu boyuta, ürünün albenisi ve duyulara seslenebilme yeteneği de denilmektedir.
İtibar: Ürünün ya da diğer üretim kalemlerinin geçmişteki performansıdır.
Diğer Unsurlar: Ürünün çekiciliğini sağlayan ikincil karakteristiklerdir.
KALİTE ÇEŞİTLERİ

Tasarım Kalitesi: Ürünün müşterilerin arzu ve isteklerine uygun olarak dizayn edilmesini ifade eder.

Uygunluk Kalitesi: Tasarım kalitesi ile belirlenen spesifikasyonlara üretim esnasında uyma derecesidir.

Kullanım Kalitesi: Ürünün son kalitesidir. Koruyucu ambalajlama, taşıma, yerleştirme, bakım ve onarım işlerinde kalite gereklerine uyulması olarak tanımlanır.

Dağıtım Kalitesi: Mal veya hizmetin taahhüt edilen zamanda teslim edilmesi veya yerine getirilmesini ifade eder.

İlişki Kalitesi: Hem iç ve hem de dış müşteri ile ilişkilerde bulunan herkesin etkilendiği bir çeşit hizmet kalitesidir.

KALİTE MALİYETLERİ

DIN 55350 ye göre kalite maliyetleri, meydana gelebilecek hataları önlemek amacıyla yürütülen faaliyetler, planlı kalite muayeneleri ve ürünün üretimi esnasında veya müşteriye teslimden sonra görülen hataların sonucunda meydana gelen maliyetlerdir.

Kalite maliyetleri temelde 2 guruba ayrılır;

1. Yatırım Maliyetleri (Sermaye Maliyetleri): Faaliyetlerin kapasitesini belirleyen; tesis, bina, makine ve teçhizat, laboratuvar, ölçü aletleri gibi sabit varlık yatırımlarından kaynaklanan maliyetlerdir; Amortisman, finansman (faiz) giderleri ile yatırımların fırsat maliyetlerinden oluşur.

2. Faaliyet Maliyetleri (Kalitesizlik maliyetleri): Faaliyet maliyetleri 4 temel gruba ayrılır:

Önleme maliyeti: Ürün veya hizmetlerin, müşteri isteklerini karşılayamama riskini ortadan kaldırmak amacıyla özel olarak tasarlanmış tüm faaliyetlerin maliyetleridir. Kaliteli üretimi ilk defada başarabilme amacına dönük olan önleme çabaları ve dolayısıyla ortaya çıkan önleme maliyetleri; eğitim, planlama, organize etme, araştırma, proses kontrolü ve mamul dizaynı vb. alanlara yaptığı harcamalardan oluşur.

Ölçme ve değerlendirme maliyetleri: Ürünlerin belirlenen standartlara uygunluğunu doğrulamak amacıyla yapılan faaliyetlerin maliyetleridir. İlgili personelin ücretini kapsar. Yeniden işleme ve tamir masraflarını kapsamaz. Test ve muayene işlemleri için katlanılan tüm giderler bu mali kapsamı içerisinde değerlendirilmelidir. Buna, muayene ve testlerde kullanılan ölçü aletlerinin ayar ve bakım maliyetleri ile bu işlemler sırasında harcanan enerji ve malzeme ile ziyan olan malzeme maliyetleri de girmektedir.

Başarısızlık maliyetleri: Uygun olmayan ürün veya hizmetlerin neden olabileceği bütün maliyetlerdir.

İç başarısızlık maliyetleri: Ürün veya hizmetin müşteriye arzından önce belirlenen maliyetlerdir. İç başarısızlık maliyetleri, mal ve hizmetlerin müşteriye sunulmasından önce tespit edilen maliyetlerdir. Mamul tüm önlemlere rağmen, dizayn ve imalat aşamalarında kalite gereklerini yerine getirememenin bir sonucu olarak başarısız olabilir. Bunu gidermenin maliyetine iç başarısızlık maliyeti denilir. Bu maliyet kalemleri; ıskarta, tamir ve düzeltme, mühendislik hizmetleri, arıza arama, hurda ve yeniden üretme, mükerrer muayene ve test ile düşük kaliteli mamul fiyatında indirim gibi hususlardan oluşur.
Dış başarısızlık maliyetleri: Ürün veya hizmetin müşteriye arzından sonra belirlenen maliyetlerdir. Yani mamulün tüketiciye tesliminden sonra kalite ihtiyacını karşılamada başarısız olması durumunda maruz kalınan maliyetlerdir. Bunlar da; müşteri iadelerinden, mamul sorumluluk davalarından, şikâyetlerin incelenmesinden, garanti sorumluluklarından, tamir personeli ve eğitiminden; parça stoklanmasından, satış sonrası bakım masraflarından ve diğer dolaylı masraflarından oluşur.

Hatalı Mal (kusurlu ürün) maliyetleri:

İşletme içi hatalardan kaynaklanan maliyetler: Mamulün tüketicinin eline ulaşmasından önce belirlenen kusurlardan ötürü katlanılan maliyetlerdir.

İşletme dışı hatalardan kaynaklanan maliyetler: Mamulün tüketicinin eline geçtikten sonra gerektiği gibi çalışmamasından veya beklenen hizmeti verememesinden kaynaklanan maliyetlerdir.

KALİTE KONTROL

Tanım 1 (JIS): En yararlı, en ekonomik, kaliteli ürün veya hizmeti müşteriyi daima tatmin edecek biçimde geliştirmek, dizayn etmek, üretmek ve satış sonrası hizmetleri vermektir.

Tanım 2 (ISO): Kaliteyi oluşturmak, korumak, geliştirmek ve üretimi müşteriyi tatmin edecek en ekonomik seviyede sürdürmek için üretici tarafından uygulanan işlemler dizisidir.

Kalite Kontrolün Amaçları:

Ürün tasarımının geliştirilmesi,

Ekonomik malzemenin araştırılması,

İşletme maliyetinin azaltılması,

Muayene sisteminin geliştirilmesi,

Bozuk mal, işçilik ve malzeme kayıplarının azaltılması

Üretim hattındaki darboğazların giderilmesi

Ürün kalitesinin yükseltilmesi,

Daha iyi çalışma ortamı ve moral sağlanması,

Müşteri şikâyetlerinin azaltılması,

Rakiplere karşı üstünlük sağlanması,

İşletmede verimliliğin artırılması,

Siparişlerin zamanında karşılanmasının sağlanması,

Üretim hattındaki gecikmelerin önlenmesi,

Düşük kaliteli ve hatalı ürün sayısının azaltılması,

Ürünün pazarlanmasının kolaylaştırılması,

Ürün ve hizmetlerin kalitesinde standardizasyonun sağlanması.
Yukarıda belirtilen kalite kontrol amaçlarının gerçekleştirilmesi işletmeler açısından bazı faydaları gündeme getirecektir. Bu faydaları şu başlık altında ifade etmek mümkündür.
Hurda, fire, atık oranının azaltılması,

Yeniden düzeltme işlemlerine gerek duyulmaması,

Üretimdeki duraklamaların önlenmesi,

Daha yüksek bir üretim hızına ulaşılması,

Çalışanların işlerini daha çok benimsemeleri,

Dolaysız üretim giderlerinin azalması,

Müşterilerin istek ve beklentilerinin tam olarak karşılanması,

İadelerin azalması,

Satışların artması,

Rekabet gücünün yükselmesi.

Kalite Kontrolünü Etkileyen Faktörler:

Pazar ve tüketici özellikleri

Finansal imkânlar

İnsan gücü

Malzeme

Tesis, makine ve üretim yöntemleri

Teknolojik ve kültürel düzey

Eğitim düzeyi

Ülkenin yasaları

Şekil 1. Kalite Kontrol Sistemi
Şekil 2. Kalite Kontrol Sisteminin Tarihi Gelişimi

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ (TKY)
Tanım 1: Toplam Kalite Yönetimi, örgüt fonksiyonları ve sonuçları yerine süreçler üzerinde odaklaşan, tüm çalışanların niteliklerinin arttırılması ile yönetim kararlarını sağlıklı bilgi ve veri toplanması ile veri analizine ve tüm personelin katılımına dayandıran, örgütün beşeri faktörler dâhil tüm kaynaklarını bütünlük içinde ele alan bir yaklaşımdır.
Tanım 2: Bir örgütte her düzeyde performansın iyileştirilmesine yönelik, tamamıyla bütünleşmiş çabalarla, yöneticiden işçiye kadar tüm çalışanları kapsayan düzenli faaliyetler dizisidir.

KLASİK KALİTE ANLAYIŞI

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ ANLAYIŞI

Kontrole dayalı kalite

Önlemeye dayalı kalite

Yüksek kalite ile artan maliyet

Yüksek kaliteyle azalan maliyet

Optimum stok

0 “sıfır” stok

Sorunlar çıktıkça çözüm geliştiren yöntem

Olası sorunları düşünüp bunları önleyen yöntem

Uzmanlaşma ile sistem geliştirme yaklaşımı

İşbirliği ile sistem geliştirme yaklaşımı

Kabul edilebilir hata düzeyini hedefleyen üretim ve hizmet

0 “sıfır” hatayı hedefleyen üretim ve hizmet

Ödül – Cezaya dayalı motivasyon

Onurlu çalışmaya ve takdir edilmeye dayalı motivasyon

Rekabete dayalı tedarik sistemi

Karşılıklı anlayış ve güvene dayalı tedarik sistemi

Optimum fire ve yeniden işleme

0 “sıfır” fire ve yeniden işleme

Maksimum kar hedefi

Müşteri memnuniyeti hedefi

Tecrübe ve insan unsuruna dayalı yönetim kararları

İstatistik ve sayısal analizlere dayalı yönetim kararları

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİNDE TEMEL KAVRAMLAR

Önlemeye dönük yaklaşım

Ölçüm ve istatistik

Gurup çalışması

Müşteri odaklılık

Liderlik ve amacın tutarlılığı

Süreçlerle ve verilerle yönetim

Çalışanların gelişimi ve katılımı

Sürekli öğrenme, yenilikçilik ve iyileştirme

Toplumsal sorumluluk

SÜREKLİ İYİLEŞTİRME (KAİZEN)

TKY’nin en önemli kavramlardan birisi sürekli iyileştirmedir. Japonların başarısının ardında yatan faktörlerin başında, “kaizen” ile ifade edilen ve kuruluşun her alanında sürekli olarak küçük iyileştirmeleri esas alan yöntem bulunmaktadır. Bu yöntem, yavaş yavaş, sona ermeyen gelişmeyi, küçük şeyleri daha iyi yapmayı, her gün daha yüksek standartlar koymayı ve başarmayı kapsamaktadır. Burada temel koşul, mevcut durumu yeterli bulmayıp, sürekli daha ileriye doğru götürmektir. Aşamaların sık olması, tüm organizasyonun gelişmelerle bütünleşmesine neden olmakta ve sürekli beslenerek, tüm çalışanların (Üst yönetim dâhil ) katılımıyla bir kültür haline gelmektedir.
Klasik iyileştirmede, kalitede hızlı bir artış gözlenir ancak bir süre sonra duraklamaya başlar. Sürekli iyileştirmede ise kaliteye her gün yeni bir şey eklenir ve bu sürekli olarak devam eder.
Sürekli iyileştirmenin (Kaizen) gerçekleştirmesinde üç temel koşul bulunmaktadır.

Mevcut durumu yetersiz bulmak: Bir sistem kusursuz bir şekilde çalışıyor olsa dahi bu sistemde geliştirilecek birçok faktör bulunabilir. Ayrıca, bilim ve teknolojideki gelişmeler de her gün verimlilik ölçütünü ileriye taşımaktadır.

İnsan faktörünü geliştirmek: İnsan kaynakları bir kuruluşun en değerli varlığıdır. Alışılagelmiş yönetim biçiminde bu kaynağın ancak küçük bir bölümünden yararlanılmaktadır. Oysa her çalışan, bu geliştirme faaliyetinin bir üyesi haline getirilmelidir.

Problem çözme tekniklerini yaygın biçimde kullanmak: İşletmelerde karşılaşılan problemlerin çoğunu çözmek için basit istatistikler ve karar verme teknikleri yeterli olmaktadır. Yapılan araştırmalar çok ileri tekniklerin nadiren gerekli olduğunu ortaya koymaktadır. Sistemi geliştirmek için de aynı teknikler kullanılmaktadır, ancak bu teknikleri çalışanlara öğretmek ve uygulanmasını sağlamak yöneticilere düşen bir sorumluluktur.

Kaizen Şemiyesi

Toplam kalite kontrolü

Kanban ( Parçanın kimliği)

Robot kullanımı

Kalite iyileştirme

Kalite sistemleri

Tam zamanında üretim (JIS)

Öneri sistemleri

Sıfır hata

Otomasyon

Küçük grup faaliyetleri

Disiplin

İşçi- Yönetim işbirliği

Toplam verimli bakım

Yeni ürün geliştirme

KALİTE ÇEMBERLERİ

Herhangi bir işyerinde, o işle doğrudan ilişkisi olan bir ekibin, gönüllü olarak haftada ortalama bir kez toplanarak işletmedeki kalite, verimlilik çevre, iş güvenliği gibi konuları tartışmak ve çözümler getirmek amacıyla oluşturdukları kümelere denir.

Kalite Çemberlerinin Faaliyet Konuları:

Ürün kalitesi ve normlara uygunluk,

Hizmet kalitesi,

Kusurlu oranının azaltılması,

Ambalajların geliştirilmesi,

Enerji tasarrufu,

Ekipmanların geliştirilmesi,

Ham madde tasarrufu,

Ara stokların azaltılması ya da yok edilmesi,

Üretim, plan ve şemalarının geliştirilmesi,

Makinelerin boş kalma zamanlarının azaltılması

Kalite Çemberlerinin 3 temel Amacı vardır:

Kuruluşun gelişmesine katkıda bulunmak,

İşyerini yaşamaya değer anlamlı bir yer haline getirmek,

İnsana saygıyı arttırmak ve iş gücünün tam verimli kullanılmasını sağlamak.

Kalite Çemberi Organizasyonu:

Yönetim komitesi,

Koordinatör,

Rehber,

Lider,

Üyeler

( Her kalite çemberi 3-10 veya 3-25 kişiden oluşur. )

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİNİN ÖNCÜLERİ

Walter A. Shewart ( 1891-1967 )

Walter Shewhart, 1891-1967 yılları arasında yaşadı. Amerikalı bir istatistik uzmanıdır. Shewhart’ın Toplam Kaliteye anlayışına yaptığı en önemli katkısı, istatistik ölçme yöntemlerini üretim süreçlerine uyarlamasıdır. “Sanayi Ürünlerinin Kalitesinin Ekonomik Kontrolü” isimli kitabını istatistikçiler üretim süreçlerinde kalite kontrolü sorununa yapılmış en önemli katkı olarak kabul etmişlerdir.

Shewhart, kaliteyi “objektif kalite” ve “subjektif kalite” olmak üzere ikiye ayırır. Shewhart’a göre kalite esasen subjektiftir ve kişiden kişiye değişir. Bu bakımdan kaliteyi müşteri isteklerine uygunluk olarak tanımlamak daha uygundur

Shewhart, istatistiksel kalite kontrol teknikleri kullanarak organizasyonda başlıca şu avantajların elde edileceğini belirtmiştir:

Ürün ortaya çıktıktan sonra kalite maliyetleri azalır,

Ürünün alıcılar tarafından reddedilme oranı azalır,

Üretim miktarından maksimum fayda elde edilir,

Tüm ürünlerde kaliteye ulaşılır,

Kalite ölçülme işinin yapıldığı durumlarda tolerans limitleri azalır.

Shewart;

İstatistik ve ölçme yöntemlerini üretim süreçlerine uygulamış,

Kalitede kontrol çizelgelerini kullanmıştır.

2) W.Edwards Deming ( 1900-1993 )

Deming’e göre, üretim kalitesini sağlayabilmek için ele alınması gereken temel konu, imalattaki değişkenliğin düşürülmesidir. Değişkenlik, verimliliği ve kaliteyi düşürür. Aynı işin farklı zamanlarda veya yerlerde, farklı fonksiyonlarda yapılması kaliteyi ve verimliliği etkiler.

80 / 20 kuralı ( % 80 yönetimin hatası – % 20 diğerlerinin işçi vs. hatası )

İstatistikçi
PUKO

Planla

Uygula

Kontrol et

Önlem al

Deming’in 14 İlkesi

Sürekli iyileştirme ve geliştirme temel amaç olmalıdır.

Yeni kalite felsefesi benimsenmelidir.

Üretim sonu kalite kontrole son verilmelidir.

Tedarikçilerin sadece fiyat veya maliyete dayalı olarak seçilmesine son verilmelidir.

Problemler mutlaka tanımlanmalı ve iyileştirilmesine çalışılmalıdır.

İş içinde veya iş başında eğitim yöntemleri benimsenmelidir.

Öncelik sayıdan, kaliteye çevrilmelidir.

Korkuya son verilmelidir.

Bölümler ve birimler arasındaki duvar ve sınırlar kaldırılmalıdır.

Nasıl yapılacağına ilişkin destek sağlanmadan üretkenliğin arttırılmasını talep etmekten vazgeçilmelidir.

Sayısal kotalara bağlanmış iş standartları terk edilmelidir.

Çalışanların yaptıkları işle övünmelerinin ve kendilerini işe adamalarının önündeki engeller kaldırılmalıdır.

Eğitim ve kendini geliştirme anlayışı kurumsallaştırılmalıdır.

Üst yönetim bu 13 maddede dile getirilen alanlardaki dönüşümü gerçekleştirebilecek bir anlayışı benimsemelidir.

3) Joseph M. Juran ( 1904-….)

Joseph M. Juran da Deming gibi kalite problemlerinin büyük çoğunluğunun yönetimin direkt sorumluluğunda olduğunu vurgulamaktadır. Kaliteyi, “kullanıma ya da amaca uygunluk” olarak tanımlayan Juran, “iç müşteri” kavramını ortaya çıkarmıştır. İç müşteri memnuniyetinin en az dış müşteri memnuniyeti kadar önemli olduğunu vurgulamıştır. Joseph M. Juran, kalite yönetimi için “kalite üçlemesi” olarak adlandırılan üç yönetim süreci tanımlamıştır. Bu üç süreç;

Kalite planlama

Kalite kontrol

Kalite geliştirme

Bu süreçlerin kullanımı konusunda üst yönetim genelde bilgi ve deneyim sahibidir. Bu deneyim, onların aynı üçlemeyi kalite yönetiminde temel olarak kullanılmasını kabul etmelerini kolaylaştıracaktır.

İsrafı azalt.

Ürün veya hizmetin sunumunu iyileştir.

Çalışanların memnuniyetin düzeyini arttır.

Karlılığı önemse.

Müşteri memnuniyetine özen göster.
4) Kouru İshikawa ( 1915-1989)

İstatistiksel kalite kontrolün geniş olarak kullanımı, başta balık kılçığı ya da İshikawa diyagramı olarak bilinen neden – sonuç analizi olmak üzere çeşitli problem çözme tekniklerinin kullanması ve kalite çemberleri uygulamaları İshikawa’nın değerli katkılarına örnekler olarak verilebilir.

İshikawa Japonya’daki Toplam Kalite Kontrol hareketini altı özellikle tanımlamaktadır:

Tüm çalışanların katılımıyla şirket çapında Toplam Kalite Kontrol,

Sürekli eğitim uygulaması,

Kalite Çemberleri uygulamaları,

Toplam Kalite Kontrol yönündeki uygulamaların Deming Ödülü ve Başkanlık Ödülüyle değerlendirilmesi,

İstatistiksel yöntemlerin uygulanması,

Ülke çapında Toplam Kalite Kontrol’ün desteklenmesi.
5) Philip B: Crosby ( 1926-2001)

Onun kalite felsefesi, kalite yönetimin dört temel gereği olarak tanımladığı görüşlerinden oluşmaktadır.

Birinci görüşü, kalite ‘iyi’ ya da ‘gösterişli’ değil, ihtiyaçlara uygunluktur. Herkes ihtiyaçları net bir biçimde aynı şekilde anlamalı ve onlar üzerinde fikir birliğine varmalıdır.

İkinci görüşü, kalite sistemi kontrol değil, daha önceden önlem almaktır.

Üçüncü görüşü, performans standardı ‘sıfır hata’dır. Hatalar kesinlikle kaçınılmaz olarak kabul edilmemelidir.

Dördüncü görüşü kalitenin endekslerle değil, uygunsuzluğun maliyetinin hesabıyla ölçümüdür. Kalite maliyetleri, işleri yanlış yapmanın doğurduğu ‘uygunsuzluk maliyeti’ ve işleri doğru yapmaya yönelik çabaların oluşturduğu ‘uygunluk maliyeti’ kalemlerinden oluşur.

Crosby daha sonra bu dört temel görüşüne “Kalite problemi yoktur, kalitesizlik problemi vardır” şeklinde beşincisini eklemiştir. Bu görüşünde anlatmak istediği, problemlerin kaliteyi etkileyeceği ancak bunların kalite yöneticisinin çözmesi gereken kalite problemleri olarak değerlendirilemeyeceğidir.

İlk defa yaparken doğru yap.
6) Armend V. Feigenbaum( 1922-…..)

Feigenbaum’un Toplam kalite yönetimine katkısı, diğer kalite öncülerinden farklıdır. Kalitenin sadece üretim veya kalite kontrol birimlerinin görevi olmadığını, tam tersine kurumun tüm birim ve üst yönetimde dâhil çalışanlarının ortak sorumluluğu olduğunu vurgulamaktadır.

1951 yılında “Toplam kalite kontrolü” isimli bir kitap yazmıştır. Feigenbaum, kalitenin teknik yönlerinden ziyade yönetsel ve insani boyutuna dikkat çekmiştir. Kalite, herkesin paylaştığı bir bilinç olmalı ve kalite konusunda yönetimin sorumluluğu herkesten fazla olmalı görüşünü savunmaktadır. Feigenbaum a göre kalite bir ürünün kavram olarak ortaya çıkmasından başlar: tasarımı, üretimi ve pazara yani müşteriye sunulması ile devam eder. Tabi bu sürecin içinde tedarikçilerin de önemi vardır. Bütün bu süreçlerin tam anlamıyla kontrol altında tutulması önemlidir.

Feigenbaum’un Toplam kalite ile ilgili ilkeleri şunlardır:

Kalite, tüm organizasyonu kapsayan bir süreçtir.

Kalite, müşteri istek ve arzularını ifade eder.

Kalite ve maliyet bir fark değil, bir bütündür.

Kalite, hem bireysel, hem de grup çalışma ruhunu geliştirir.

Kalite bir yönetim metodudur.

Kalite bir ahlak felsefesidir.

Kalite sürekli gelişmeye yönelik çalışmalar yapılmasını gerektirir.

Kalite üreticiler ve müşteriler arasında oluşturulacak bir sistem çerçevesinde yürütülür.

Tedarikçi memnuniyeti önemsenmelidir.

STANDARTİZASYON

Belirli bir faaliyetle ilgili olarak ekonomik fayda sağlamak üzere bütün ilgili tarafların yardımı ve iş birliği ile belirli kurallar koyma ve bu kuralları uygulama işlemidir.

Standartizasyon çalışması sonucu ortaya çıkan belge doküman veya esere “standart” denir. Kısaca standart imalatta, anlamda, ölçmede ve deneyde beraberlik anlamına gelir.
Standardizasyonun Başlıca Uygulama Alanları

Boyutlandırma ve ölçme,

Terminoloji ve sembolik belirleme,

Mamul dizaynı ve imalat işlemleri,

Haberleşme,

Hizmet faaliyetleri,

Ürün tanımlama ve sınıflandırmaları,

Mal ve can güvenliği.

Standardizasyonun Amaçları

Mamul veya parçalarda çeşit sayısını azaltarak maliyetleri düşmek,

Üretim planlama ve programlarını basitleştirerek kapasite kayıplarını azaltmak,

İşçilik ve makine verimliliğini arttırmak,

Malzeme kayıplarını azaltmak,

Ürünlerin daha geniş pazarlarda satılabilme alışkanlığı arttırmak,

Tamir bakım ve yedek parça masraflarını düşürmek
Standardizasyonun Faydaları

Üreticiye Faydaları
Standardizasyon, üretimin ham maddeden mamule kadar olan tüm aşamalarında önceden planlanmasını ve kontrolünü sağlar.

Standardizasyon üretici ile tüketici arasında sağlıklı iletişim kurmasını sağlar.

Standardizasyon işletmeye finansman kolaylığı sağlar.

Standartların belirlenmesi ile iş güvencesinin artışı ve iş kazalarının önlenmesi sağlanmış olur.

Standardizasyon sektör ve firma bazında ar-ge çalışmalarına hız kazandırır.

Standardizasyon iş bölümü ve uzmanlaşmaya yol açar.
Tüketiciye Faydaları
Standardizasyon ürünün maliyetini, fiyatını düşürür.

Standardizasyon sonucunda özellikle dayanıklı tüketim mallarının parçalarının değiştirilmesi, onarım ve bakım kolaylaşır.

Standardizasyon tüketicinin korunmasına yönelik olarak sağlıklı bir çevre oluşmasına yardımcı olur.

Ülke Ekonomisine Faydaları

Standartizasyon sayesinde;

Verimlilik artar,

Kalite yükselir,

Kötü mal piyasadan çekilir,

İhracatta üstünlük sağlar,

Arz ve talep dengesi sağlanır ve sonuçta milli gelire katkı sağlar.

STANDART ÇEŞİTLERİ

1- Yapı Karakterine Göre Standartlar

Madde Standartları

Mamül Standartları

Mahsül Standartları

Usul (metod) Standartları

Hizmet Standartları
2- Uygulama Şekline Göre Standartlar

İsteğe bağlı Standartları

Zorunlu Standartları
3- Uygulama Alanlarına Göre Standartlar

İşletme Standartları

Endüstriyel Standartlar

Milli Standartlar

Bölgesel Standartlar

Uluslararası Standartlar

SPESİFİKASYON
Spesifikasyon: Bir işin nasıl yapılacağını belirten ayrıntılı bir talimat veya belirli özellikleri yanılgıya meydan vermeyecek açıklıkta ve ölçütlerle tanımlayan bilgilerdir.
Spesifikasyonlar standartlara kıyasla çok daha dar bir kavramdır ve standartların uygulanmasında bir araç olarak kullanılır.
Spesifikasyon Türleri
1- Malzeme ve Mamul Spesifikasyonları:

Bir malzemeyi, basit veya karmaşık bir mamulü tanımayı ve diğerlerinden ayırt etmeyi sağlayan spesifikasyonlardır.
Malzeme ve mamul spesifikasyonlarında şu bilgiler yer alır:
Spesifikasyonu hazırlayan işletme departmanı veya işletme dışı kuruluşun adı,

Spesifikasyonu yayınlayan departman ve kuruluşun adı,

Spesifikasyonuun ismi, kod numarası ve yayın tarihi

Malzeme veya mamulün özelliklerini, genel kabul görmüş terminoloji ve standart ölçütlerle belirleyen bilgiler.

Malzeme veya mamule uygulanacak testlerin ayrıntılı tanımları,
2- Proses (Süreç) Spesifikasyonları:
İki amacı vardır:
a) Söz konusu mamulün istenilen koşullara uygun ve ekonomik üretimi için, imalatla ilgili tüm kişi ve departmanların yapması gerekenleri belirleme,
b) Mamul karakteristikleri ile imalat koşullarını bir arada ele alarak kaliteyi tanımlama
Bir proses spesifikasyonunda;
Hazırlayan,

Yayımlayan,

İsim,

Tarih

gibi tanıtıcı bilgilerin yanında;
Kullanılacak malzemenin cinsi ve miktarı,

İşlemlerin sırası,

Tezgâhlar ve takımlar,

Çevre koşulları, ölçme ve proses kontrolleri ile ilgili ayrıntılı talimat yer alır.
3. Test Spesifikasyonları:
Bu tür spesifikasyonlar;
Belirli bir mamul ve malzeme ünitesinin, istenen nitelikleri sahip olup olmadığını kanıtlama,

Bir parti mamul veya malzemenin kabul edilip edilmeyeceğini saptamak amacıyla yapılacak test işlemlerini belirleyen talimatları içerir.
Bir test spesifikasyonunda;
Testin amacı ve kapsamı,

Ölçme kriterleri,

Terminoloji,

Kullanılan aparat, alet ve cihazlar,

Örnek seçme ve teste hazırlama,

Test etme,

Sonuç raporuna ilişkin talimatlar yer alır.
4. Kullanma Spesifikasyonları:
Ürünü kullanacak olanların yararlanması amacıyla hazırlanan spesifikasyonlardır.
Mamulün kullanılabileceği koşullar,

Montaj,

Çalışmaya hazırlık,

Çalıştırma ve bakım işlemlerine ilişkin bilgi ve talimatlarda oluşur.

TÜRK STANDART ENSTİTÜSÜ (TSE)
1954 yılında kuruldu.
Türk Standartlarına Uygunluk Belgesi:
TSE belgesi; söz konusu madde, mamül veya mahsülün ait olduğu Türk standarlarına uygunluğunu belirten bir belgedir.

2 – TSEK Kalite Uygunluk Belgesi:

Kalite uygunluk belgesi (TSEK), henüz Türk standardı hazırlanmamış konularda milletler arası standartlar veya diğer ülke standartları baz alınarak enstitüsü tarafından firma adına düzenlenen belgedir.

3- EX Kalite Uygunluk Belgesi:
Ex Kalite Uygunluk Belgesi, parlayıcı ve yanıcı gaz ortamında kullanılan emniyeti arttırılmış elektrikli malzemeler ile ilgili Türk standartları ve milletler arası standartlar dikkate alınarak enstitü tarafından firma adına düzenlenen belgedir.

Türkiye’de TSE-EN-ISO 9000 standartları çerçevesinde Kalite Güvencesi, sistem belgesi yaptırmaya tek yetkili kuruluş TSE’ dir. Kalite sistem belgesi firma ile enstitü arasında yapılan sözleşme çerçevesinde firma adına düzenlenen, firmanın kalite güvence sistemini inceleyerek ISO 9000-9001-9002 standartlarından birine uygun olduğunu gösteren belgedir.
ISO 9000 Standartlar Serisinin Elemanları
ISO 9000: Kalite yönetimi ve kalite güvencesi standartları seçim ve kullanım kılavuzları,
ISO 9001: Kalite sistemleri tasarım ve geliştirme, üretim, tesis ve hizmette kalite güvencesi modeli,
ISO 9002: Kalite sistemleri üretim ve tesiste kalite güvencesi modeli,
ISO 9003: Kalite sistemleri son muayene ve deneyler için kalite güvencesi modeli,
ISO 9004: Kalite yönetimi konusunda bir kılavuz olup, belirlenen hedefleri, istenilen standartları gerçekleştirmek için ürün ve hizmetlerin kalitesini etkileyen teknik, idari, insan faktörlerini kontrol altında tutmak için nasıl organize olunması gerektiğini tarif eder,

KALİTE KONTROL

KALİTE TANIMI

TSE’ ye göre; bir ürün ya da hizmetin belirlenen veya olabilecek ihtiyaçları karşılama kabiliyetine dayalı özelliklerinin tümüdür.

Kalite, tüketicilerin beklentilerinin karşılanma derecesidir.

Kalite, kullanıma uygunluktur (J.Juran).

Kalite, ürünün sevkiyattan sonra toplumda sebep olduğu en az zarardır (C. Taguchi).

Kalite, bir ürünün gerekliliklere uygunluk derecisidir (P. Crosby)
Kalite, bir ürün ya da hizmetin belirlenen veya olabilecek ihtiyaçları karşılama kabiliyetine dayanan özelliklerinin toplamıdır. (ISO),
Kalite bir mal ya da hizmetin belirli bir gerekliliği karşılayabilme yeteneklerini ortaya koyan karakteristiklerin tümüdür (Amerikan Kalite Kontrol Derneği – AFQC).
Kalite, bir malın ya da hizmetin tüketicinin isteklerine uygunluk derecisidir (Avrupa Kalite Kontrol Organizasyonu – EOQC).
Kalite; Tüketicinin ihtiyaç ve beklentilerinin bilinmesi; bunlara uygun tasarımın yapılması, bunların hatasız bir şekilde meydana getirilmesi, satış işlemleri ile ilgili bileşenlerin ve alt bileşenlerin güvenilir bir şekilde sağlanması, performansın ve güvenliğin belgelendirilmesi, kullanım ile ilgili bir takım özelliklerin açık bir şekilde ortaya konulması, ambalajlamanın uygun bir şekilde yapılması, teslimatın dakik bir şekilde yapılması, satış sonrası hizmetin verimli olması ve bu konular ile ilgili deneyimlerin hepsidir.

KALİTENİN BOYUTLARI:

Performans: Üründe bulunan birincil özellikler, bir mamulün kendisinden beklenen amacı imalat projesi sonunda veya ilk kullanılmaya başlandığı zaman gerçekleştirip gerçekleştirmediği hususu, kalitenin performans boyutunu göstermektedir.

Uygunluk: Spesifikasyonlara, belgelere ve standartlara uygunluktur.
Güvenirlilik: Ürünün kullanım ömrü içinde performans özelliklerinin sürekliliği, bir başka deyişle önceden saptanan süre içinde ürünün arıza yapmadan çalışmasıdır.

Dayanıklılık: Ürünün uzun süre kullanılabilirlik özelliğidir. Ya da ürünün alışık olmadığı koşullar altında kendisinden beklenen işlevi ne ölçüde gerçekleştirdiğidir.

Hizmet Görürlük: Ürüne ilişkin sorun ve şikayetlerin kolay çözülebilirliğidir.

Estetik: Ürünün kullanım ömrü içinde performans özelliklerinin sürekliliğini göstermektedir. Bu boyuta, ürünün albenisi ve duyulara seslenebilme yeteneği de denilmektedir.
İtibar: Ürünün ya da diğer üretim kalemlerinin geçmişteki performansıdır.
Diğer Unsurlar: Ürünün çekiciliğini sağlayan ikincil karakteristiklerdir.
KALİTE ÇEŞİTLERİ

Tasarım Kalitesi: Ürünün müşterilerin arzu ve isteklerine uygun olarak dizayn edilmesini ifade eder.

Uygunluk Kalitesi: Tasarım kalitesi ile belirlenen spesifikasyonlara üretim esnasında uyma derecesidir.

Kullanım Kalitesi: Ürünün son kalitesidir. Koruyucu ambalajlama, taşıma, yerleştirme, bakım ve onarım işlerinde kalite gereklerine uyulması olarak tanımlanır.

Dağıtım Kalitesi: Mal veya hizmetin taahhüt edilen zamanda teslim edilmesi veya yerine getirilmesini ifade eder.

İlişki Kalitesi: Hem iç ve hem de dış müşteri ile ilişkilerde bulunan herkesin etkilendiği bir çeşit hizmet kalitesidir.

KALİTE MALİYETLERİ

DIN 55350 ye göre kalite maliyetleri, meydana gelebilecek hataları önlemek amacıyla yürütülen faaliyetler, planlı kalite muayeneleri ve ürünün üretimi esnasında veya müşteriye teslimden sonra görülen hataların sonucunda meydana gelen maliyetlerdir.

Kalite maliyetleri temelde 2 guruba ayrılır;

1. Yatırım Maliyetleri (Sermaye Maliyetleri): Faaliyetlerin kapasitesini belirleyen; tesis, bina, makine ve teçhizat, laboratuvar, ölçü aletleri gibi sabit varlık yatırımlarından kaynaklanan maliyetlerdir; Amortisman, finansman (faiz) giderleri ile yatırımların fırsat maliyetlerinden oluşur.

2. Faaliyet Maliyetleri (Kalitesizlik maliyetleri): Faaliyet maliyetleri 4 temel gruba ayrılır:

Önleme maliyeti: Ürün veya hizmetlerin, müşteri isteklerini karşılayamama riskini ortadan kaldırmak amacıyla özel olarak tasarlanmış tüm faaliyetlerin maliyetleridir. Kaliteli üretimi ilk defada başarabilme amacına dönük olan önleme çabaları ve dolayısıyla ortaya çıkan önleme maliyetleri; eğitim, planlama, organize etme, araştırma, proses kontrolü ve mamul dizaynı vb. alanlara yaptığı harcamalardan oluşur.

Ölçme ve değerlendirme maliyetleri: Ürünlerin belirlenen standartlara uygunluğunu doğrulamak amacıyla yapılan faaliyetlerin maliyetleridir. İlgili personelin ücretini kapsar. Yeniden işleme ve tamir masraflarını kapsamaz. Test ve muayene işlemleri için katlanılan tüm giderler bu mali kapsamı içerisinde değerlendirilmelidir. Buna, muayene ve testlerde kullanılan ölçü aletlerinin ayar ve bakım maliyetleri ile bu işlemler sırasında harcanan enerji ve malzeme ile ziyan olan malzeme maliyetleri de girmektedir.

Başarısızlık maliyetleri: Uygun olmayan ürün veya hizmetlerin neden olabileceği bütün maliyetlerdir.

İç başarısızlık maliyetleri: Ürün veya hizmetin müşteriye arzından önce belirlenen maliyetlerdir. İç başarısızlık maliyetleri, mal ve hizmetlerin müşteriye sunulmasından önce tespit edilen maliyetlerdir. Mamul tüm önlemlere rağmen, dizayn ve imalat aşamalarında kalite gereklerini yerine getirememenin bir sonucu olarak başarısız olabilir. Bunu gidermenin maliyetine iç başarısızlık maliyeti denilir. Bu maliyet kalemleri; ıskarta, tamir ve düzeltme, mühendislik hizmetleri, arıza arama, hurda ve yeniden üretme, mükerrer muayene ve test ile düşük kaliteli mamul fiyatında indirim gibi hususlardan oluşur.
Dış başarısızlık maliyetleri: Ürün veya hizmetin müşteriye arzından sonra belirlenen maliyetlerdir. Yani mamulün tüketiciye tesliminden sonra kalite ihtiyacını karşılamada başarısız olması durumunda maruz kalınan maliyetlerdir. Bunlar da; müşteri iadelerinden, mamul sorumluluk davalarından, şikâyetlerin incelenmesinden, garanti sorumluluklarından, tamir personeli ve eğitiminden; parça stoklanmasından, satış sonrası bakım masraflarından ve diğer dolaylı masraflarından oluşur.

Hatalı Mal (kusurlu ürün) maliyetleri:

İşletme içi hatalardan kaynaklanan maliyetler: Mamulün tüketicinin eline ulaşmasından önce belirlenen kusurlardan ötürü katlanılan maliyetlerdir.

İşletme dışı hatalardan kaynaklanan maliyetler: Mamulün tüketicinin eline geçtikten sonra gerektiği gibi çalışmamasından veya beklenen hizmeti verememesinden kaynaklanan maliyetlerdir.

KALİTE KONTROL

Tanım 1 (JIS): En yararlı, en ekonomik, kaliteli ürün veya hizmeti müşteriyi daima tatmin edecek biçimde geliştirmek, dizayn etmek, üretmek ve satış sonrası hizmetleri vermektir.

Tanım 2 (ISO): Kaliteyi oluşturmak, korumak, geliştirmek ve üretimi müşteriyi tatmin edecek en ekonomik seviyede sürdürmek için üretici tarafından uygulanan işlemler dizisidir.

Kalite Kontrolün Amaçları:

Ürün tasarımının geliştirilmesi,

Ekonomik malzemenin araştırılması,

İşletme maliyetinin azaltılması,

Muayene sisteminin geliştirilmesi,

Bozuk mal, işçilik ve malzeme kayıplarının azaltılması

Üretim hattındaki darboğazların giderilmesi

Ürün kalitesinin yükseltilmesi,

Daha iyi çalışma ortamı ve moral sağlanması,

Müşteri şikâyetlerinin azaltılması,

Rakiplere karşı üstünlük sağlanması,

İşletmede verimliliğin artırılması,

Siparişlerin zamanında karşılanmasının sağlanması,

Üretim hattındaki gecikmelerin önlenmesi,

Düşük kaliteli ve hatalı ürün sayısının azaltılması,

Ürünün pazarlanmasının kolaylaştırılması,

Ürün ve hizmetlerin kalitesinde standardizasyonun sağlanması.
Yukarıda belirtilen kalite kontrol amaçlarının gerçekleştirilmesi işletmeler açısından bazı faydaları gündeme getirecektir. Bu faydaları şu başlık altında ifade etmek mümkündür.
Hurda, fire, atık oranının azaltılması,

Yeniden düzeltme işlemlerine gerek duyulmaması,

Üretimdeki duraklamaların önlenmesi,

Daha yüksek bir üretim hızına ulaşılması,

Çalışanların işlerini daha çok benimsemeleri,

Dolaysız üretim giderlerinin azalması,

Müşterilerin istek ve beklentilerinin tam olarak karşılanması,

İadelerin azalması,

Satışların artması,

Rekabet gücünün yükselmesi.

Kalite Kontrolünü Etkileyen Faktörler:

Pazar ve tüketici özellikleri

Finansal imkânlar

İnsan gücü

Malzeme

Tesis, makine ve üretim yöntemleri

Teknolojik ve kültürel düzey

Eğitim düzeyi

Ülkenin yasaları

Şekil 1. Kalite Kontrol Sistemi
Şekil 2. Kalite Kontrol Sisteminin Tarihi Gelişimi

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ (TKY)
Tanım 1: Toplam Kalite Yönetimi, örgüt fonksiyonları ve sonuçları yerine süreçler üzerinde odaklaşan, tüm çalışanların niteliklerinin arttırılması ile yönetim kararlarını sağlıklı bilgi ve veri toplanması ile veri analizine ve tüm personelin katılımına dayandıran, örgütün beşeri faktörler dâhil tüm kaynaklarını bütünlük içinde ele alan bir yaklaşımdır.
Tanım 2: Bir örgütte her düzeyde performansın iyileştirilmesine yönelik, tamamıyla bütünleşmiş çabalarla, yöneticiden işçiye kadar tüm çalışanları kapsayan düzenli faaliyetler dizisidir.

KLASİK KALİTE ANLAYIŞI

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ ANLAYIŞI

Kontrole dayalı kalite

Önlemeye dayalı kalite

Yüksek kalite ile artan maliyet

Yüksek kaliteyle azalan maliyet

Optimum stok

0 “sıfır” stok

Sorunlar çıktıkça çözüm geliştiren yöntem

Olası sorunları düşünüp bunları önleyen yöntem

Uzmanlaşma ile sistem geliştirme yaklaşımı

İşbirliği ile sistem geliştirme yaklaşımı

Kabul edilebilir hata düzeyini hedefleyen üretim ve hizmet

0 “sıfır” hatayı hedefleyen üretim ve hizmet

Ödül – Cezaya dayalı motivasyon

Onurlu çalışmaya ve takdir edilmeye dayalı motivasyon

Rekabete dayalı tedarik sistemi

Karşılıklı anlayış ve güvene dayalı tedarik sistemi

Optimum fire ve yeniden işleme

0 “sıfır” fire ve yeniden işleme

Maksimum kar hedefi

Müşteri memnuniyeti hedefi

Tecrübe ve insan unsuruna dayalı yönetim kararları

İstatistik ve sayısal analizlere dayalı yönetim kararları

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİNDE TEMEL KAVRAMLAR

Önlemeye dönük yaklaşım

Ölçüm ve istatistik

Gurup çalışması

Müşteri odaklılık

Liderlik ve amacın tutarlılığı

Süreçlerle ve verilerle yönetim

Çalışanların gelişimi ve katılımı

Sürekli öğrenme, yenilikçilik ve iyileştirme

Toplumsal sorumluluk

SÜREKLİ İYİLEŞTİRME (KAİZEN)

TKY’nin en önemli kavramlardan birisi sürekli iyileştirmedir. Japonların başarısının ardında yatan faktörlerin başında, “kaizen” ile ifade edilen ve kuruluşun her alanında sürekli olarak küçük iyileştirmeleri esas alan yöntem bulunmaktadır. Bu yöntem, yavaş yavaş, sona ermeyen gelişmeyi, küçük şeyleri daha iyi yapmayı, her gün daha yüksek standartlar koymayı ve başarmayı kapsamaktadır. Burada temel koşul, mevcut durumu yeterli bulmayıp, sürekli daha ileriye doğru götürmektir. Aşamaların sık olması, tüm organizasyonun gelişmelerle bütünleşmesine neden olmakta ve sürekli beslenerek, tüm çalışanların (Üst yönetim dâhil ) katılımıyla bir kültür haline gelmektedir.
Klasik iyileştirmede, kalitede hızlı bir artış gözlenir ancak bir süre sonra duraklamaya başlar. Sürekli iyileştirmede ise kaliteye her gün yeni bir şey eklenir ve bu sürekli olarak devam eder.
Sürekli iyileştirmenin (Kaizen) gerçekleştirmesinde üç temel koşul bulunmaktadır.

Mevcut durumu yetersiz bulmak: Bir sistem kusursuz bir şekilde çalışıyor olsa dahi bu sistemde geliştirilecek birçok faktör bulunabilir. Ayrıca, bilim ve teknolojideki gelişmeler de her gün verimlilik ölçütünü ileriye taşımaktadır.

İnsan faktörünü geliştirmek: İnsan kaynakları bir kuruluşun en değerli varlığıdır. Alışılagelmiş yönetim biçiminde bu kaynağın ancak küçük bir bölümünden yararlanılmaktadır. Oysa her çalışan, bu geliştirme faaliyetinin bir üyesi haline getirilmelidir.

Problem çözme tekniklerini yaygın biçimde kullanmak: İşletmelerde karşılaşılan problemlerin çoğunu çözmek için basit istatistikler ve karar verme teknikleri yeterli olmaktadır. Yapılan araştırmalar çok ileri tekniklerin nadiren gerekli olduğunu ortaya koymaktadır. Sistemi geliştirmek için de aynı teknikler kullanılmaktadır, ancak bu teknikleri çalışanlara öğretmek ve uygulanmasını sağlamak yöneticilere düşen bir sorumluluktur.

Kaizen Şemiyesi

Toplam kalite kontrolü

Kanban ( Parçanın kimliği)

Robot kullanımı

Kalite iyileştirme

Kalite sistemleri

Tam zamanında üretim (JIS)

Öneri sistemleri

Sıfır hata

Otomasyon

Küçük grup faaliyetleri

Disiplin

İşçi- Yönetim işbirliği

Toplam verimli bakım

Yeni ürün geliştirme

KALİTE ÇEMBERLERİ

Herhangi bir işyerinde, o işle doğrudan ilişkisi olan bir ekibin, gönüllü olarak haftada ortalama bir kez toplanarak işletmedeki kalite, verimlilik çevre, iş güvenliği gibi konuları tartışmak ve çözümler getirmek amacıyla oluşturdukları kümelere denir.

Kalite Çemberlerinin Faaliyet Konuları:

Ürün kalitesi ve normlara uygunluk,

Hizmet kalitesi,

Kusurlu oranının azaltılması,

Ambalajların geliştirilmesi,

Enerji tasarrufu,

Ekipmanların geliştirilmesi,

Ham madde tasarrufu,

Ara stokların azaltılması ya da yok edilmesi,

Üretim, plan ve şemalarının geliştirilmesi,

Makinelerin boş kalma zamanlarının azaltılması

Kalite Çemberlerinin 3 temel Amacı vardır:

Kuruluşun gelişmesine katkıda bulunmak,

İşyerini yaşamaya değer anlamlı bir yer haline getirmek,

İnsana saygıyı arttırmak ve iş gücünün tam verimli kullanılmasını sağlamak.

Kalite Çemberi Organizasyonu:

Yönetim komitesi,

Koordinatör,

Rehber,

Lider,

Üyeler

( Her kalite çemberi 3-10 veya 3-25 kişiden oluşur. )

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİNİN ÖNCÜLERİ

Walter A. Shewart ( 1891-1967 )

Walter Shewhart, 1891-1967 yılları arasında yaşadı. Amerikalı bir istatistik uzmanıdır. Shewhart’ın Toplam Kaliteye anlayışına yaptığı en önemli katkısı, istatistik ölçme yöntemlerini üretim süreçlerine uyarlamasıdır. “Sanayi Ürünlerinin Kalitesinin Ekonomik Kontrolü” isimli kitabını istatistikçiler üretim süreçlerinde kalite kontrolü sorununa yapılmış en önemli katkı olarak kabul etmişlerdir.

Shewhart, kaliteyi “objektif kalite” ve “subjektif kalite” olmak üzere ikiye ayırır. Shewhart’a göre kalite esasen subjektiftir ve kişiden kişiye değişir. Bu bakımdan kaliteyi müşteri isteklerine uygunluk olarak tanımlamak daha uygundur

Shewhart, istatistiksel kalite kontrol teknikleri kullanarak organizasyonda başlıca şu avantajların elde edileceğini belirtmiştir:

Ürün ortaya çıktıktan sonra kalite maliyetleri azalır,

Ürünün alıcılar tarafından reddedilme oranı azalır,

Üretim miktarından maksimum fayda elde edilir,

Tüm ürünlerde kaliteye ulaşılır,

Kalite ölçülme işinin yapıldığı durumlarda tolerans limitleri azalır.

Shewart;

İstatistik ve ölçme yöntemlerini üretim süreçlerine uygulamış,

Kalitede kontrol çizelgelerini kullanmıştır.

2) W.Edwards Deming ( 1900-1993 )

Deming’e göre, üretim kalitesini sağlayabilmek için ele alınması gereken temel konu, imalattaki değişkenliğin düşürülmesidir. Değişkenlik, verimliliği ve kaliteyi düşürür. Aynı işin farklı zamanlarda veya yerlerde, farklı fonksiyonlarda yapılması kaliteyi ve verimliliği etkiler.

80 / 20 kuralı ( % 80 yönetimin hatası – % 20 diğerlerinin işçi vs. hatası )

İstatistikçi
PUKO

Planla

Uygula

Kontrol et

Önlem al

Deming’in 14 İlkesi

Sürekli iyileştirme ve geliştirme temel amaç olmalıdır.

Yeni kalite felsefesi benimsenmelidir.

Üretim sonu kalite kontrole son verilmelidir.

Tedarikçilerin sadece fiyat veya maliyete dayalı olarak seçilmesine son verilmelidir.

Problemler mutlaka tanımlanmalı ve iyileştirilmesine çalışılmalıdır.

İş içinde veya iş başında eğitim yöntemleri benimsenmelidir.

Öncelik sayıdan, kaliteye çevrilmelidir.

Korkuya son verilmelidir.

Bölümler ve birimler arasındaki duvar ve sınırlar kaldırılmalıdır.

Nasıl yapılacağına ilişkin destek sağlanmadan üretkenliğin arttırılmasını talep etmekten vazgeçilmelidir.

Sayısal kotalara bağlanmış iş standartları terk edilmelidir.

Çalışanların yaptıkları işle övünmelerinin ve kendilerini işe adamalarının önündeki engeller kaldırılmalıdır.

Eğitim ve kendini geliştirme anlayışı kurumsallaştırılmalıdır.

Üst yönetim bu 13 maddede dile getirilen alanlardaki dönüşümü gerçekleştirebilecek bir anlayışı benimsemelidir.

3) Joseph M. Juran ( 1904-….)

Joseph M. Juran da Deming gibi kalite problemlerinin büyük çoğunluğunun yönetimin direkt sorumluluğunda olduğunu vurgulamaktadır. Kaliteyi, “kullanıma ya da amaca uygunluk” olarak tanımlayan Juran, “iç müşteri” kavramını ortaya çıkarmıştır. İç müşteri memnuniyetinin en az dış müşteri memnuniyeti kadar önemli olduğunu vurgulamıştır. Joseph M. Juran, kalite yönetimi için “kalite üçlemesi” olarak adlandırılan üç yönetim süreci tanımlamıştır. Bu üç süreç;

Kalite planlama

Kalite kontrol

Kalite geliştirme

Bu süreçlerin kullanımı konusunda üst yönetim genelde bilgi ve deneyim sahibidir. Bu deneyim, onların aynı üçlemeyi kalite yönetiminde temel olarak kullanılmasını kabul etmelerini kolaylaştıracaktır.

İsrafı azalt.

Ürün veya hizmetin sunumunu iyileştir.

Çalışanların memnuniyetin düzeyini arttır.

Karlılığı önemse.

Müşteri memnuniyetine özen göster.
4) Kouru İshikawa ( 1915-1989)

İstatistiksel kalite kontrolün geniş olarak kullanımı, başta balık kılçığı ya da İshikawa diyagramı olarak bilinen neden – sonuç analizi olmak üzere çeşitli problem çözme tekniklerinin kullanması ve kalite çemberleri uygulamaları İshikawa’nın değerli katkılarına örnekler olarak verilebilir.

İshikawa Japonya’daki Toplam Kalite Kontrol hareketini altı özellikle tanımlamaktadır:

Tüm çalışanların katılımıyla şirket çapında Toplam Kalite Kontrol,

Sürekli eğitim uygulaması,

Kalite Çemberleri uygulamaları,

Toplam Kalite Kontrol yönündeki uygulamaların Deming Ödülü ve Başkanlık Ödülüyle değerlendirilmesi,

İstatistiksel yöntemlerin uygulanması,

Ülke çapında Toplam Kalite Kontrol’ün desteklenmesi.
5) Philip B: Crosby ( 1926-2001)

Onun kalite felsefesi, kalite yönetimin dört temel gereği olarak tanımladığı görüşlerinden oluşmaktadır.

Birinci görüşü, kalite ‘iyi’ ya da ‘gösterişli’ değil, ihtiyaçlara uygunluktur. Herkes ihtiyaçları net bir biçimde aynı şekilde anlamalı ve onlar üzerinde fikir birliğine varmalıdır.

İkinci görüşü, kalite sistemi kontrol değil, daha önceden önlem almaktır.

Üçüncü görüşü, performans standardı ‘sıfır hata’dır. Hatalar kesinlikle kaçınılmaz olarak kabul edilmemelidir.

Dördüncü görüşü kalitenin endekslerle değil, uygunsuzluğun maliyetinin hesabıyla ölçümüdür. Kalite maliyetleri, işleri yanlış yapmanın doğurduğu ‘uygunsuzluk maliyeti’ ve işleri doğru yapmaya yönelik çabaların oluşturduğu ‘uygunluk maliyeti’ kalemlerinden oluşur.

Crosby daha sonra bu dört temel görüşüne “Kalite problemi yoktur, kalitesizlik problemi vardır” şeklinde beşincisini eklemiştir. Bu görüşünde anlatmak istediği, problemlerin kaliteyi etkileyeceği ancak bunların kalite yöneticisinin çözmesi gereken kalite problemleri olarak değerlendirilemeyeceğidir.

İlk defa yaparken doğru yap.
6) Armend V. Feigenbaum( 1922-…..)

Feigenbaum’un Toplam kalite yönetimine katkısı, diğer kalite öncülerinden farklıdır. Kalitenin sadece üretim veya kalite kontrol birimlerinin görevi olmadığını, tam tersine kurumun tüm birim ve üst yönetimde dâhil çalışanlarının ortak sorumluluğu olduğunu vurgulamaktadır.

1951 yılında “Toplam kalite kontrolü” isimli bir kitap yazmıştır. Feigenbaum, kalitenin teknik yönlerinden ziyade yönetsel ve insani boyutuna dikkat çekmiştir. Kalite, herkesin paylaştığı bir bilinç olmalı ve kalite konusunda yönetimin sorumluluğu herkesten fazla olmalı görüşünü savunmaktadır. Feigenbaum a göre kalite bir ürünün kavram olarak ortaya çıkmasından başlar: tasarımı, üretimi ve pazara yani müşteriye sunulması ile devam eder. Tabi bu sürecin içinde tedarikçilerin de önemi vardır. Bütün bu süreçlerin tam anlamıyla kontrol altında tutulması önemlidir.

Feigenbaum’un Toplam kalite ile ilgili ilkeleri şunlardır:

Kalite, tüm organizasyonu kapsayan bir süreçtir.

Kalite, müşteri istek ve arzularını ifade eder.

Kalite ve maliyet bir fark değil, bir bütündür.

Kalite, hem bireysel, hem de grup çalışma ruhunu geliştirir.

Kalite bir yönetim metodudur.

Kalite bir ahlak felsefesidir.

Kalite sürekli gelişmeye yönelik çalışmalar yapılmasını gerektirir.

Kalite üreticiler ve müşteriler arasında oluşturulacak bir sistem çerçevesinde yürütülür.

Tedarikçi memnuniyeti önemsenmelidir.

STANDARTİZASYON

Belirli bir faaliyetle ilgili olarak ekonomik fayda sağlamak üzere bütün ilgili tarafların yardımı ve iş birliği ile belirli kurallar koyma ve bu kuralları uygulama işlemidir.

Standartizasyon çalışması sonucu ortaya çıkan belge doküman veya esere “standart” denir. Kısaca standart imalatta, anlamda, ölçmede ve deneyde beraberlik anlamına gelir.
Standardizasyonun Başlıca Uygulama Alanları

Boyutlandırma ve ölçme,

Terminoloji ve sembolik belirleme,

Mamul dizaynı ve imalat işlemleri,

Haberleşme,

Hizmet faaliyetleri,

Ürün tanımlama ve sınıflandırmaları,

Mal ve can güvenliği.

Stanrardizasyonun Amaçları

Mamul veya parçalarda çeşit sayısını azaltarak maliyetleri düşmek,

Üretim planlama ve programlarını basitleştirerek kapasite kayıplarını azaltmak,

İşçilik ve makine verimliliğini arttırmak,

Malzeme kayıplarını azaltmak,

Ürünlerin daha geniş pazarlarda satılabilme alışkanlığı arttırmak,

Tamir bakım ve yedek parça masraflarını düşürmek
Standardizasyonun Faydaları

Üreticiye Faydaları
Standardizasyon, üretimin ham maddeden mamule kadar olan tüm aşamalarında önceden planlanmasını ve kontrolünü sağlar.

Standardizasyon üretici ile tüketici arasında sağlıklı iletişim kurmasını sağlar.

Standardizasyon işletmeye finansman kolaylığı sağlar.

Standartların belirlenmesi ile iş güvencesinin artışı ve iş kazalarının önlenmesi sağlanmış olur.

Standardizasyon sektör ve firma bazında ar-ge çalışmalarına hız kazandırır.

Standardizasyon iş bölümü ve uzmanlaşmaya yol açar.
Tüketiciye Faydaları
Standardizasyon ürünün maliyetini, fiyatını düşürür.

Standardizasyon sonucunda özellikle dayanıklı tüketim mallarının parçalarının değiştirilmesi, onarım ve bakım kolaylaşır.

Standardizasyon tüketicinin korunmasına yönelik olarak sağlıklı bir çevre oluşmasına yardımcı olur.

Ülke Ekonomisine Faydaları

Standartizasyon sayesinde;

Verimlilik artar,

Kalite yükselir,

Kötü mal piyasadan çekilir,

İhracatta üstünlük sağlar,

Arz ve talep dengesi sağlanır ve sonuçta milli gelire katkı sağlar.

STANDART ÇEŞİTLERİ

1- Yapı Karakterine Göre Standartlar

Madde Standartları

Mamül Standartları

Mahsül Standartları

Usul (metod) Standartları

Hizmet Standartları
2- Uygulama Şekline Göre Standartlar

İsteğe bağlı Standartları

Zorunlu Standartları
3- Uygulama Alanlarına Göre Standartlar

İşletme Standartları

Endüstriyel Standartlar

Milli Standartlar

Bölgesel Standartlar

Uluslararası Standartlar

SPESİFİKASYON
Spesifikasyon: Bir işin nasıl yapılacağını belirten ayrıntılı bir talimat veya belirli özellikleri yanılgıya meydan vermeyecek açıklıkta ve ölçütlerle tanımlayan bilgilerdir.
Spesifikasyonlar standartlara kıyasla çok daha dar bir kavramdır ve standartların uygulanmasında bir araç olarak kullanılır.
Spesifikasyon Türleri
1- Malzeme ve Mamul Spesifikasyonları:

Bir malzemeyi, basit veya karmaşık bir mamulü tanımayı ve diğerlerinden ayırt etmeyi sağlayan spesifikasyonlardır.
Malzeme ve mamul spesifikasyonlarında şu bilgiler yer alır:
Spesifikasyonu hazırlayan işletme departmanı veya işletme dışı kuruluşun adı,

Spesifikasyonu yayınlayan departman ve kuruluşun adı,

Spesifikasyonuun ismi, kod numarası ve yayın tarihi

Malzeme veya mamulün özelliklerini, genel kabul görmüş terminoloji ve standart ölçütlerle belirleyen bilgiler.

Malzeme veya mamule uygulanacak testlerin ayrıntılı tanımları,
2- Proses (Süreç) Spesifikasyonları:
İki amacı vardır:
a) Söz konusu mamulün istenilen koşullara uygun ve ekonomik üretimi için, imalatla ilgili tüm kişi ve departmanların yapması gerekenleri belirleme,
b) Mamul karakteristikleri ile imalat koşullarını bir arada ele alarak kaliteyi tanımlama
Bir proses spesifikasyonunda;
Hazırlayan,

Yayımlayan,

İsim,

Tarih

gibi tanıtıcı bilgilerin yanında;
Kullanılacak malzemenin cinsi ve miktarı,

İşlemlerin sırası,

Tezgâhlar ve takımlar,

Çevre koşulları, ölçme ve proses kontrolleri ile ilgili ayrıntılı talimat yer alır.
3. Test Spesifikasyonları:
Bu tür spesifikasyonlar;
Belirli bir mamul ve malzeme ünitesinin, istenen nitelikleri sahip olup olmadığını kanıtlama,

Bir parti mamul veya malzemenin kabul edilip edilmeyeceğini saptamak amacıyla yapılacak test işlemlerini belirleyen talimatları içerir.
Bir test spesifikasyonunda;
Testin amacı ve kapsamı,

Ölçme kriterleri,

Terminoloji,

Kullanılan aparat, alet ve cihazlar,

Örnek seçme ve teste hazırlama,

Test etme,

Sonuç raporuna ilişkin talimatlar yer alır.
4. Kullanma Spesifikasyonları:
Ürünü kullanacak olanların yararlanması amacıyla hazırlanan spesifikasyonlardır.
Mamulün kullanılabileceği koşullar,

Montaj,

Çalışmaya hazırlık,

Çalıştırma ve bakım işlemlerine ilişkin bilgi ve talimatlarda oluşur.

TÜRK STANDART ENSTİTÜSÜ (TSE)
1954 yılında kuruldu.
Türk Standartlarına Uygunluk Belgesi:
TSE belgesi; söz konusu madde, mamül veya mahsülün ait olduğu Türk standarlarına uygunluğunu belirten bir belgedir.

2 – TSEK Kalite Uygunluk Belgesi:

Kalite uygunluk belgesi (TSEK), henüz Türk standardı hazırlanmamış konularda milletler arası standartlar veya diğer ülke standartları baz alınarak enstitüsü tarafından firma adına düzenlenen belgedir.

3- EX Kalite Uygunluk Belgesi:
Ex Kalite Uygunluk Belgesi, parlayıcı ve yanıcı gaz ortamında kullanılan emniyeti arttırılmış elektrikli malzemeler ile ilgili Türk standartları ve milletler arası standartlar dikkate alınarak enstitü tarafından firma adına düzenlenen belgedir.

Türkiye’de TSE-EN-ISO 9000 standartları çerçevesinde Kalite Güvencesi, sistem belgesi yaptırmaya tek yetkili kuruluş TSE’ dir. Kalite sistem belgesi firma ile enstitü arasında yapılan sözleşme çerçevesinde firma adına düzenlenen, firmanın kalite güvence sistemini inceleyerek ISO 9000-9001-9002 standartlarından birine uygun olduğunu gösteren belgedir.
ISO 9000 Standartlar Serisinin Elemanları
ISO 9000: Kalite yönetimi ve kalite güvencesi standartları seçim ve kullanım kılavuzları,
ISO 9001: Kalite sistemleri tasarım ve geliştirme, üretim, tesis ve hizmette kalite güvencesi modeli,
ISO 9002: Kalite sistemleri üretim ve tesiste kalite güvencesi modeli,
ISO 9003: Kalite sistemleri son muayene ve deneyler için kalite güvencesi modeli,
ISO 9004: Kalite yönetimi konusunda bir kılavuz olup, belirlenen hedefleri, istenilen standartları gerçekleştirmek için ürün ve hizmetlerin kalitesini etkileyen teknik, idari, insan faktörlerini kontrol altında tutmak için nasıl organize olunması gerektiğini tarif eder,
ISO 9005: Kalite sözlüğüne göre kalite ile ilgili terimler ve tanımlardır.

WWW.ISO9005.COM
WWW.TESTEDE.COM
iso9005
testede
sedex denetimi nedir
sosyal uyumluluk denetimi
sedex
ce işareti
teknik dosya nedir
iso 17025 nedir
iso 17025 iç tetkikçi eğitimi
ISO 9005: Kalite sözlüğüne göre kalite ile ilgili terimler ve tanımlardır.

WWW.ISO9005.COM
WWW.TESTEDE.COM
iso9005
testede
sedex denetimi nedir
sosyal uyumluluk denetimi
sedex
ce işareti
teknik dosya nedir
iso 17025 nedir
iso 17025 iç tetkikçi eğitimi

KALİTE KONTROL

KALİTE TANIMI

TSE’ ye göre; bir ürün ya da hizmetin belirlenen veya olabilecek ihtiyaçları karşılama kabiliyetine dayalı özelliklerinin tümüdür.

Kalite, tüketicilerin beklentilerinin karşılanma derecesidir.

Kalite, kullanıma uygunluktur (J.Juran).

Kalite, ürünün sevkiyattan sonra toplumda sebep olduğu en az zarardır (C. Taguchi).

Kalite, bir ürünün gerekliliklere uygunluk derecisidir (P. Crosby)
Kalite, bir ürün ya da hizmetin belirlenen veya olabilecek ihtiyaçları karşılama kabiliyetine dayanan özelliklerinin toplamıdır. (ISO),
Kalite bir mal ya da hizmetin belirli bir gerekliliği karşılayabilme yeteneklerini ortaya koyan karakteristiklerin tümüdür (Amerikan Kalite Kontrol Derneği – AFQC).
Kalite, bir malın ya da hizmetin tüketicinin isteklerine uygunluk derecisidir (Avrupa Kalite Kontrol Organizasyonu – EOQC).
Kalite; Tüketicinin ihtiyaç ve beklentilerinin bilinmesi; bunlara uygun tasarımın yapılması, bunların hatasız bir şekilde meydana getirilmesi, satış işlemleri ile ilgili bileşenlerin ve alt bileşenlerin güvenilir bir şekilde sağlanması, performansın ve güvenliğin belgelendirilmesi, kullanım ile ilgili bir takım özelliklerin açık bir şekilde ortaya konulması, ambalajlamanın uygun bir şekilde yapılması, teslimatın dakik bir şekilde yapılması, satış sonrası hizmetin verimli olması ve bu konular ile ilgili deneyimlerin hepsidir.

KALİTENİN BOYUTLARI:

Performans: Üründe bulunan birincil özellikler, bir mamulün kendisinden beklenen amacı imalat projesi sonunda veya ilk kullanılmaya başlandığı zaman gerçekleştirip gerçekleştirmediği hususu, kalitenin performans boyutunu göstermektedir.

Uygunluk: Spesifikasyonlara, belgelere ve standartlara uygunluktur.
Güvenirlilik: Ürünün kullanım ömrü içinde performans özelliklerinin sürekliliği, bir başka deyişle önceden saptanan süre içinde ürünün arıza yapmadan çalışmasıdır.

Dayanıklılık: Ürünün uzun süre kullanılabilirlik özelliğidir. Ya da ürünün alışık olmadığı koşullar altında kendisinden beklenen işlevi ne ölçüde gerçekleştirdiğidir.

Hizmet Görürlük: Ürüne ilişkin sorun ve şikayetlerin kolay çözülebilirliğidir.

Estetik: Ürünün kullanım ömrü içinde performans özelliklerinin sürekliliğini göstermektedir. Bu boyuta, ürünün albenisi ve duyulara seslenebilme yeteneği de denilmektedir.
İtibar: Ürünün ya da diğer üretim kalemlerinin geçmişteki performansıdır.
Diğer Unsurlar: Ürünün çekiciliğini sağlayan ikincil karakteristiklerdir.
KALİTE ÇEŞİTLERİ

Tasarım Kalitesi: Ürünün müşterilerin arzu ve isteklerine uygun olarak dizayn edilmesini ifade eder.

Uygunluk Kalitesi: Tasarım kalitesi ile belirlenen spesifikasyonlara üretim esnasında uyma derecesidir.

Kullanım Kalitesi: Ürünün son kalitesidir. Koruyucu ambalajlama, taşıma, yerleştirme, bakım ve onarım işlerinde kalite gereklerine uyulması olarak tanımlanır.

Dağıtım Kalitesi: Mal veya hizmetin taahhüt edilen zamanda teslim edilmesi veya yerine getirilmesini ifade eder.

İlişki Kalitesi: Hem iç ve hem de dış müşteri ile ilişkilerde bulunan herkesin etkilendiği bir çeşit hizmet kalitesidir.

KALİTE MALİYETLERİ

DIN 55350 ye göre kalite maliyetleri, meydana gelebilecek hataları önlemek amacıyla yürütülen faaliyetler, planlı kalite muayeneleri ve ürünün üretimi esnasında veya müşteriye teslimden sonra görülen hataların sonucunda meydana gelen maliyetlerdir.

Kalite maliyetleri temelde 2 guruba ayrılır;

1. Yatırım Maliyetleri (Sermaye Maliyetleri): Faaliyetlerin kapasitesini belirleyen; tesis, bina, makine ve teçhizat, laboratuvar, ölçü aletleri gibi sabit varlık yatırımlarından kaynaklanan maliyetlerdir; Amortisman, finansman (faiz) giderleri ile yatırımların fırsat maliyetlerinden oluşur.

2. Faaliyet Maliyetleri (Kalitesizlik maliyetleri): Faaliyet maliyetleri 4 temel gruba ayrılır:

Önleme maliyeti: Ürün veya hizmetlerin, müşteri isteklerini karşılayamama riskini ortadan kaldırmak amacıyla özel olarak tasarlanmış tüm faaliyetlerin maliyetleridir. Kaliteli üretimi ilk defada başarabilme amacına dönük olan önleme çabaları ve dolayısıyla ortaya çıkan önleme maliyetleri; eğitim, planlama, organize etme, araştırma, proses kontrolü ve mamul dizaynı vb. alanlara yaptığı harcamalardan oluşur.

Ölçme ve değerlendirme maliyetleri: Ürünlerin belirlenen standartlara uygunluğunu doğrulamak amacıyla yapılan faaliyetlerin maliyetleridir. İlgili personelin ücretini kapsar. Yeniden işleme ve tamir masraflarını kapsamaz. Test ve muayene işlemleri için katlanılan tüm giderler bu mali kapsamı içerisinde değerlendirilmelidir. Buna, muayene ve testlerde kullanılan ölçü aletlerinin ayar ve bakım maliyetleri ile bu işlemler sırasında harcanan enerji ve malzeme ile ziyan olan malzeme maliyetleri de girmektedir.

Başarısızlık maliyetleri: Uygun olmayan ürün veya hizmetlerin neden olabileceği bütün maliyetlerdir.

İç başarısızlık maliyetleri: Ürün veya hizmetin müşteriye arzından önce belirlenen maliyetlerdir. İç başarısızlık maliyetleri, mal ve hizmetlerin müşteriye sunulmasından önce tespit edilen maliyetlerdir. Mamul tüm önlemlere rağmen, dizayn ve imalat aşamalarında kalite gereklerini yerine getirememenin bir sonucu olarak başarısız olabilir. Bunu gidermenin maliyetine iç başarısızlık maliyeti denilir. Bu maliyet kalemleri; ıskarta, tamir ve düzeltme, mühendislik hizmetleri, arıza arama, hurda ve yeniden üretme, mükerrer muayene ve test ile düşük kaliteli mamul fiyatında indirim gibi hususlardan oluşur.
Dış başarısızlık maliyetleri: Ürün veya hizmetin müşteriye arzından sonra belirlenen maliyetlerdir. Yani mamulün tüketiciye tesliminden sonra kalite ihtiyacını karşılamada başarısız olması durumunda maruz kalınan maliyetlerdir. Bunlar da; müşteri iadelerinden, mamul sorumluluk davalarından, şikâyetlerin incelenmesinden, garanti sorumluluklarından, tamir personeli ve eğitiminden; parça stoklanmasından, satış sonrası bakım masraflarından ve diğer dolaylı masraflarından oluşur.

Hatalı Mal (kusurlu ürün) maliyetleri:

İşletme içi hatalardan kaynaklanan maliyetler: Mamulün tüketicinin eline ulaşmasından önce belirlenen kusurlardan ötürü katlanılan maliyetlerdir.

İşletme dışı hatalardan kaynaklanan maliyetler: Mamulün tüketicinin eline geçtikten sonra gerektiği gibi çalışmamasından veya beklenen hizmeti verememesinden kaynaklanan maliyetlerdir.

KALİTE KONTROL

Tanım 1 (JIS): En yararlı, en ekonomik, kaliteli ürün veya hizmeti müşteriyi daima tatmin edecek biçimde geliştirmek, dizayn etmek, üretmek ve satış sonrası hizmetleri vermektir.

Tanım 2 (ISO): Kaliteyi oluşturmak, korumak, geliştirmek ve üretimi müşteriyi tatmin edecek en ekonomik seviyede sürdürmek için üretici tarafından uygulanan işlemler dizisidir.

Kalite Kontrolün Amaçları:

Ürün tasarımının geliştirilmesi,

Ekonomik malzemenin araştırılması,

İşletme maliyetinin azaltılması,

Muayene sisteminin geliştirilmesi,

Bozuk mal, işçilik ve malzeme kayıplarının azaltılması

Üretim hattındaki darboğazların giderilmesi

Ürün kalitesinin yükseltilmesi,

Daha iyi çalışma ortamı ve moral sağlanması,

Müşteri şikâyetlerinin azaltılması,

Rakiplere karşı üstünlük sağlanması,

İşletmede verimliliğin artırılması,

Siparişlerin zamanında karşılanmasının sağlanması,

Üretim hattındaki gecikmelerin önlenmesi,

Düşük kaliteli ve hatalı ürün sayısının azaltılması,

Ürünün pazarlanmasının kolaylaştırılması,

Ürün ve hizmetlerin kalitesinde standardizasyonun sağlanması.
Yukarıda belirtilen kalite kontrol amaçlarının gerçekleştirilmesi işletmeler açısından bazı faydaları gündeme getirecektir. Bu faydaları şu başlık altında ifade etmek mümkündür.
Hurda, fire, atık oranının azaltılması,

Yeniden düzeltme işlemlerine gerek duyulmaması,

Üretimdeki duraklamaların önlenmesi,

Daha yüksek bir üretim hızına ulaşılması,

Çalışanların işlerini daha çok benimsemeleri,

Dolaysız üretim giderlerinin azalması,

Müşterilerin istek ve beklentilerinin tam olarak karşılanması,

İadelerin azalması,

Satışların artması,

Rekabet gücünün yükselmesi.

Kalite Kontrolünü Etkileyen Faktörler:

Pazar ve tüketici özellikleri

Finansal imkânlar

İnsan gücü

Malzeme

Tesis, makine ve üretim yöntemleri

Teknolojik ve kültürel düzey

Eğitim düzeyi

Ülkenin yasaları

Şekil 1. Kalite Kontrol Sistemi
Şekil 2. Kalite Kontrol Sisteminin Tarihi Gelişimi

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ (TKY)
Tanım 1: Toplam Kalite Yönetimi, örgüt fonksiyonları ve sonuçları yerine süreçler üzerinde odaklaşan, tüm çalışanların niteliklerinin arttırılması ile yönetim kararlarını sağlıklı bilgi ve veri toplanması ile veri analizine ve tüm personelin katılımına dayandıran, örgütün beşeri faktörler dâhil tüm kaynaklarını bütünlük içinde ele alan bir yaklaşımdır.
Tanım 2: Bir örgütte her düzeyde performansın iyileştirilmesine yönelik, tamamıyla bütünleşmiş çabalarla, yöneticiden işçiye kadar tüm çalışanları kapsayan düzenli faaliyetler dizisidir.

KLASİK KALİTE ANLAYIŞI

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ ANLAYIŞI

Kontrole dayalı kalite

Önlemeye dayalı kalite

Yüksek kalite ile artan maliyet

Yüksek kaliteyle azalan maliyet

Optimum stok

0 “sıfır” stok

Sorunlar çıktıkça çözüm geliştiren yöntem

Olası sorunları düşünüp bunları önleyen yöntem

Uzmanlaşma ile sistem geliştirme yaklaşımı

İşbirliği ile sistem geliştirme yaklaşımı

Kabul edilebilir hata düzeyini hedefleyen üretim ve hizmet

0 “sıfır” hatayı hedefleyen üretim ve hizmet

Ödül – Cezaya dayalı motivasyon

Onurlu çalışmaya ve takdir edilmeye dayalı motivasyon

Rekabete dayalı tedarik sistemi

Karşılıklı anlayış ve güvene dayalı tedarik sistemi

Optimum fire ve yeniden işleme

0 “sıfır” fire ve yeniden işleme

Maksimum kar hedefi

Müşteri memnuniyeti hedefi

Tecrübe ve insan unsuruna dayalı yönetim kararları

İstatistik ve sayısal analizlere dayalı yönetim kararları

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİNDE TEMEL KAVRAMLAR

Önlemeye dönük yaklaşım

Ölçüm ve istatistik

Gurup çalışması

Müşteri odaklılık

Liderlik ve amacın tutarlılığı

Süreçlerle ve verilerle yönetim

Çalışanların gelişimi ve katılımı

Sürekli öğrenme, yenilikçilik ve iyileştirme

Toplumsal sorumluluk

SÜREKLİ İYİLEŞTİRME (KAİZEN)

TKY’nin en önemli kavramlardan birisi sürekli iyileştirmedir. Japonların başarısının ardında yatan faktörlerin başında, “kaizen” ile ifade edilen ve kuruluşun her alanında sürekli olarak küçük iyileştirmeleri esas alan yöntem bulunmaktadır. Bu yöntem, yavaş yavaş, sona ermeyen gelişmeyi, küçük şeyleri daha iyi yapmayı, her gün daha yüksek standartlar koymayı ve başarmayı kapsamaktadır. Burada temel koşul, mevcut durumu yeterli bulmayıp, sürekli daha ileriye doğru götürmektir. Aşamaların sık olması, tüm organizasyonun gelişmelerle bütünleşmesine neden olmakta ve sürekli beslenerek, tüm çalışanların (Üst yönetim dâhil ) katılımıyla bir kültür haline gelmektedir.
Klasik iyileştirmede, kalitede hızlı bir artış gözlenir ancak bir süre sonra duraklamaya başlar. Sürekli iyileştirmede ise kaliteye her gün yeni bir şey eklenir ve bu sürekli olarak devam eder.
Sürekli iyileştirmenin (Kaizen) gerçekleştirmesinde üç temel koşul bulunmaktadır.

Mevcut durumu yetersiz bulmak: Bir sistem kusursuz bir şekilde çalışıyor olsa dahi bu sistemde geliştirilecek birçok faktör bulunabilir. Ayrıca, bilim ve teknolojideki gelişmeler de her gün verimlilik ölçütünü ileriye taşımaktadır.

İnsan faktörünü geliştirmek: İnsan kaynakları bir kuruluşun en değerli varlığıdır. Alışılagelmiş yönetim biçiminde bu kaynağın ancak küçük bir bölümünden yararlanılmaktadır. Oysa her çalışan, bu geliştirme faaliyetinin bir üyesi haline getirilmelidir.

Problem çözme tekniklerini yaygın biçimde kullanmak: İşletmelerde karşılaşılan problemlerin çoğunu çözmek için basit istatistikler ve karar verme teknikleri yeterli olmaktadır. Yapılan araştırmalar çok ileri tekniklerin nadiren gerekli olduğunu ortaya koymaktadır. Sistemi geliştirmek için de aynı teknikler kullanılmaktadır, ancak bu teknikleri çalışanlara öğretmek ve uygulanmasını sağlamak yöneticilere düşen bir sorumluluktur.

Kaizen Şemiyesi

Toplam kalite kontrolü

Kanban ( Parçanın kimliği)

Robot kullanımı

Kalite iyileştirme

Kalite sistemleri

Tam zamanında üretim (JIS)

Öneri sistemleri

Sıfır hata

Otomasyon

Küçük grup faaliyetleri

Disiplin

İşçi- Yönetim işbirliği

Toplam verimli bakım

Yeni ürün geliştirme

KALİTE ÇEMBERLERİ

Herhangi bir işyerinde, o işle doğrudan ilişkisi olan bir ekibin, gönüllü olarak haftada ortalama bir kez toplanarak işletmedeki kalite, verimlilik çevre, iş güvenliği gibi konuları tartışmak ve çözümler getirmek amacıyla oluşturdukları kümelere denir.

Kalite Çemberlerinin Faaliyet Konuları:

Ürün kalitesi ve normlara uygunluk,

Hizmet kalitesi,

Kusurlu oranının azaltılması,

Ambalajların geliştirilmesi,

Enerji tasarrufu,

Ekipmanların geliştirilmesi,

Ham madde tasarrufu,

Ara stokların azaltılması ya da yok edilmesi,

Üretim, plan ve şemalarının geliştirilmesi,

Makinelerin boş kalma zamanlarının azaltılması

Kalite Çemberlerinin 3 temel Amacı vardır:

Kuruluşun gelişmesine katkıda bulunmak,

İşyerini yaşamaya değer anlamlı bir yer haline getirmek,

İnsana saygıyı arttırmak ve iş gücünün tam verimli kullanılmasını sağlamak.

Kalite Çemberi Organizasyonu:

Yönetim komitesi,

Koordinatör,

Rehber,

Lider,

Üyeler

( Her kalite çemberi 3-10 veya 3-25 kişiden oluşur. )

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİNİN ÖNCÜLERİ

Walter A. Shewart ( 1891-1967 )

Walter Shewhart, 1891-1967 yılları arasında yaşadı. Amerikalı bir istatistik uzmanıdır. Shewhart’ın Toplam Kaliteye anlayışına yaptığı en önemli katkısı, istatistik ölçme yöntemlerini üretim süreçlerine uyarlamasıdır. “Sanayi Ürünlerinin Kalitesinin Ekonomik Kontrolü” isimli kitabını istatistikçiler üretim süreçlerinde kalite kontrolü sorununa yapılmış en önemli katkı olarak kabul etmişlerdir.

Shewhart, kaliteyi “objektif kalite” ve “subjektif kalite” olmak üzere ikiye ayırır. Shewhart’a göre kalite esasen subjektiftir ve kişiden kişiye değişir. Bu bakımdan kaliteyi müşteri isteklerine uygunluk olarak tanımlamak daha uygundur

Shewhart, istatistiksel kalite kontrol teknikleri kullanarak organizasyonda başlıca şu avantajların elde edileceğini belirtmiştir:

Ürün ortaya çıktıktan sonra kalite maliyetleri azalır,

Ürünün alıcılar tarafından reddedilme oranı azalır,

Üretim miktarından maksimum fayda elde edilir,

Tüm ürünlerde kaliteye ulaşılır,

Kalite ölçülme işinin yapıldığı durumlarda tolerans limitleri azalır.

Shewart;

İstatistik ve ölçme yöntemlerini üretim süreçlerine uygulamış,

Kalitede kontrol çizelgelerini kullanmıştır.

2) W.Edwards Deming ( 1900-1993 )

Deming’e göre, üretim kalitesini sağlayabilmek için ele alınması gereken temel konu, imalattaki değişkenliğin düşürülmesidir. Değişkenlik, verimliliği ve kaliteyi düşürür. Aynı işin farklı zamanlarda veya yerlerde, farklı fonksiyonlarda yapılması kaliteyi ve verimliliği etkiler.

80 / 20 kuralı ( % 80 yönetimin hatası – % 20 diğerlerinin işçi vs. hatası )

İstatistikçi
PUKO

Planla

Uygula

Kontrol et

Önlem al

Deming’in 14 İlkesi

Sürekli iyileştirme ve geliştirme temel amaç olmalıdır.

Yeni kalite felsefesi benimsenmelidir.

Üretim sonu kalite kontrole son verilmelidir.

Tedarikçilerin sadece fiyat veya maliyete dayalı olarak seçilmesine son verilmelidir.

Problemler mutlaka tanımlanmalı ve iyileştirilmesine çalışılmalıdır.

İş içinde veya iş başında eğitim yöntemleri benimsenmelidir.

Öncelik sayıdan, kaliteye çevrilmelidir.

Korkuya son verilmelidir.

Bölümler ve birimler arasındaki duvar ve sınırlar kaldırılmalıdır.

Nasıl yapılacağına ilişkin destek sağlanmadan üretkenliğin arttırılmasını talep etmekten vazgeçilmelidir.

Sayısal kotalara bağlanmış iş standartları terk edilmelidir.

Çalışanların yaptıkları işle övünmelerinin ve kendilerini işe adamalarının önündeki engeller kaldırılmalıdır.

Eğitim ve kendini geliştirme anlayışı kurumsallaştırılmalıdır.

Üst yönetim bu 13 maddede dile getirilen alanlardaki dönüşümü gerçekleştirebilecek bir anlayışı benimsemelidir.

3) Joseph M. Juran ( 1904-….)

Joseph M. Juran da Deming gibi kalite problemlerinin büyük çoğunluğunun yönetimin direkt sorumluluğunda olduğunu vurgulamaktadır. Kaliteyi, “kullanıma ya da amaca uygunluk” olarak tanımlayan Juran, “iç müşteri” kavramını ortaya çıkarmıştır. İç müşteri memnuniyetinin en az dış müşteri memnuniyeti kadar önemli olduğunu vurgulamıştır. Joseph M. Juran, kalite yönetimi için “kalite üçlemesi” olarak adlandırılan üç yönetim süreci tanımlamıştır. Bu üç süreç;

Kalite planlama

Kalite kontrol

Kalite geliştirme

Bu süreçlerin kullanımı konusunda üst yönetim genelde bilgi ve deneyim sahibidir. Bu deneyim, onların aynı üçlemeyi kalite yönetiminde temel olarak kullanılmasını kabul etmelerini kolaylaştıracaktır.

İsrafı azalt.

Ürün veya hizmetin sunumunu iyileştir.

Çalışanların memnuniyetin düzeyini arttır.

Karlılığı önemse.

Müşteri memnuniyetine özen göster.
4) Kouru İshikawa ( 1915-1989)

İstatistiksel kalite kontrolün geniş olarak kullanımı, başta balık kılçığı ya da İshikawa diyagramı olarak bilinen neden – sonuç analizi olmak üzere çeşitli problem çözme tekniklerinin kullanması ve kalite çemberleri uygulamaları İshikawa’nın değerli katkılarına örnekler olarak verilebilir.

İshikawa Japonya’daki Toplam Kalite Kontrol hareketini altı özellikle tanımlamaktadır:

Tüm çalışanların katılımıyla şirket çapında Toplam Kalite Kontrol,

Sürekli eğitim uygulaması,

Kalite Çemberleri uygulamaları,

Toplam Kalite Kontrol yönündeki uygulamaların Deming Ödülü ve Başkanlık Ödülüyle değerlendirilmesi,

İstatistiksel yöntemlerin uygulanması,

Ülke çapında Toplam Kalite Kontrol’ün desteklenmesi.
5) Philip B: Crosby ( 1926-2001)

Onun kalite felsefesi, kalite yönetimin dört temel gereği olarak tanımladığı görüşlerinden oluşmaktadır.

Birinci görüşü, kalite ‘iyi’ ya da ‘gösterişli’ değil, ihtiyaçlara uygunluktur. Herkes ihtiyaçları net bir biçimde aynı şekilde anlamalı ve onlar üzerinde fikir birliğine varmalıdır.

İkinci görüşü, kalite sistemi kontrol değil, daha önceden önlem almaktır.

Üçüncü görüşü, performans standardı ‘sıfır hata’dır. Hatalar kesinlikle kaçınılmaz olarak kabul edilmemelidir.

Dördüncü görüşü kalitenin endekslerle değil, uygunsuzluğun maliyetinin hesabıyla ölçümüdür. Kalite maliyetleri, işleri yanlış yapmanın doğurduğu ‘uygunsuzluk maliyeti’ ve işleri doğru yapmaya yönelik çabaların oluşturduğu ‘uygunluk maliyeti’ kalemlerinden oluşur.

Crosby daha sonra bu dört temel görüşüne “Kalite problemi yoktur, kalitesizlik problemi vardır” şeklinde beşincisini eklemiştir. Bu görüşünde anlatmak istediği, problemlerin kaliteyi etkileyeceği ancak bunların kalite yöneticisinin çözmesi gereken kalite problemleri olarak değerlendirilemeyeceğidir.

İlk defa yaparken doğru yap.
6) Armend V. Feigenbaum( 1922-…..)

Feigenbaum’un Toplam kalite yönetimine katkısı, diğer kalite öncülerinden farklıdır. Kalitenin sadece üretim veya kalite kontrol birimlerinin görevi olmadığını, tam tersine kurumun tüm birim ve üst yönetimde dâhil çalışanlarının ortak sorumluluğu olduğunu vurgulamaktadır.

1951 yılında “Toplam kalite kontrolü” isimli bir kitap yazmıştır. Feigenbaum, kalitenin teknik yönlerinden ziyade yönetsel ve insani boyutuna dikkat çekmiştir. Kalite, herkesin paylaştığı bir bilinç olmalı ve kalite konusunda yönetimin sorumluluğu herkesten fazla olmalı görüşünü savunmaktadır. Feigenbaum a göre kalite bir ürünün kavram olarak ortaya çıkmasından başlar: tasarımı, üretimi ve pazara yani müşteriye sunulması ile devam eder. Tabi bu sürecin içinde tedarikçilerin de önemi vardır. Bütün bu süreçlerin tam anlamıyla kontrol altında tutulması önemlidir.

Feigenbaum’un Toplam kalite ile ilgili ilkeleri şunlardır:

Kalite, tüm organizasyonu kapsayan bir süreçtir.

Kalite, müşteri istek ve arzularını ifade eder.

Kalite ve maliyet bir fark değil, bir bütündür.

Kalite, hem bireysel, hem de grup çalışma ruhunu geliştirir.

Kalite bir yönetim metodudur.

Kalite bir ahlak felsefesidir.

Kalite sürekli gelişmeye yönelik çalışmalar yapılmasını gerektirir.

Kalite üreticiler ve müşteriler arasında oluşturulacak bir sistem çerçevesinde yürütülür.

Tedarikçi memnuniyeti önemsenmelidir.

STANDARTİZASYON

Belirli bir faaliyetle ilgili olarak ekonomik fayda sağlamak üzere bütün ilgili tarafların yardımı ve iş birliği ile belirli kurallar koyma ve bu kuralları uygulama işlemidir.

Standartizasyon çalışması sonucu ortaya çıkan belge doküman veya esere “standart” denir. Kısaca standart imalatta, anlamda, ölçmede ve deneyde beraberlik anlamına gelir.
Standardizasyonun Başlıca Uygulama Alanları

Boyutlandırma ve ölçme,

Terminoloji ve sembolik belirleme,

Mamul dizaynı ve imalat işlemleri,

Haberleşme,

Hizmet faaliyetleri,

Ürün tanımlama ve sınıflandırmaları,

Mal ve can güvenliği.

Stanrardizasyonun Amaçları

Mamul veya parçalarda çeşit sayısını azaltarak maliyetleri düşmek,

Üretim planlama ve programlarını basitleştirerek kapasite kayıplarını azaltmak,

İşçilik ve makine verimliliğini arttırmak,

Malzeme kayıplarını azaltmak,

Ürünlerin daha geniş pazarlarda satılabilme alışkanlığı arttırmak,

Tamir bakım ve yedek parça masraflarını düşürmek
Standardizasyonun Faydaları

Üreticiye Faydaları
Standardizasyon, üretimin ham maddeden mamule kadar olan tüm aşamalarında önceden planlanmasını ve kontrolünü sağlar.

Standardizasyon üretici ile tüketici arasında sağlıklı iletişim kurmasını sağlar.

Standardizasyon işletmeye finansman kolaylığı sağlar.

Standartların belirlenmesi ile iş güvencesinin artışı ve iş kazalarının önlenmesi sağlanmış olur.

Standardizasyon sektör ve firma bazında ar-ge çalışmalarına hız kazandırır.

Standardizasyon iş bölümü ve uzmanlaşmaya yol açar.
Tüketiciye Faydaları
Standardizasyon ürünün maliyetini, fiyatını düşürür.

Standardizasyon sonucunda özellikle dayanıklı tüketim mallarının parçalarının değiştirilmesi, onarım ve bakım kolaylaşır.

Standardizasyon tüketicinin korunmasına yönelik olarak sağlıklı bir çevre oluşmasına yardımcı olur.

Ülke Ekonomisine Faydaları

Standartizasyon sayesinde;

Verimlilik artar,

Kalite yükselir,

Kötü mal piyasadan çekilir,

İhracatta üstünlük sağlar,

Arz ve talep dengesi sağlanır ve sonuçta milli gelire katkı sağlar.

STANDART ÇEŞİTLERİ

1- Yapı Karakterine Göre Standartlar

Madde Standartları

Mamül Standartları

Mahsül Standartları

Usul (metod) Standartları

Hizmet Standartları
2- Uygulama Şekline Göre Standartlar

İsteğe bağlı Standartları

Zorunlu Standartları
3- Uygulama Alanlarına Göre Standartlar

İşletme Standartları

Endüstriyel Standartlar

Milli Standartlar

Bölgesel Standartlar

Uluslararası Standartlar

SPESİFİKASYON
Spesifikasyon: Bir işin nasıl yapılacağını belirten ayrıntılı bir talimat veya belirli özellikleri yanılgıya meydan vermeyecek açıklıkta ve ölçütlerle tanımlayan bilgilerdir.
Spesifikasyonlar standartlara kıyasla çok daha dar bir kavramdır ve standartların uygulanmasında bir araç olarak kullanılır.
Spesifikasyon Türleri
1- Malzeme ve Mamul Spesifikasyonları:

Bir malzemeyi, basit veya karmaşık bir mamulü tanımayı ve diğerlerinden ayırt etmeyi sağlayan spesifikasyonlardır.
Malzeme ve mamul spesifikasyonlarında şu bilgiler yer alır:
Spesifikasyonu hazırlayan işletme departmanı veya işletme dışı kuruluşun adı,

Spesifikasyonu yayınlayan departman ve kuruluşun adı,

Spesifikasyonuun ismi, kod numarası ve yayın tarihi

Malzeme veya mamulün özelliklerini, genel kabul görmüş terminoloji ve standart ölçütlerle belirleyen bilgiler.

Malzeme veya mamule uygulanacak testlerin ayrıntılı tanımları,
2- Proses (Süreç) Spesifikasyonları:
İki amacı vardır:
a) Söz konusu mamulün istenilen koşullara uygun ve ekonomik üretimi için, imalatla ilgili tüm kişi ve departmanların yapması gerekenleri belirleme,
b) Mamul karakteristikleri ile imalat koşullarını bir arada ele alarak kaliteyi tanımlama
Bir proses spesifikasyonunda;
Hazırlayan,

Yayımlayan,

İsim,

Tarih

gibi tanıtıcı bilgilerin yanında;
Kullanılacak malzemenin cinsi ve miktarı,

İşlemlerin sırası,

Tezgâhlar ve takımlar,

Çevre koşulları, ölçme ve proses kontrolleri ile ilgili ayrıntılı talimat yer alır.
3. Test Spesifikasyonları:
Bu tür spesifikasyonlar;
Belirli bir mamul ve malzeme ünitesinin, istenen nitelikleri sahip olup olmadığını kanıtlama,

Bir parti mamul veya malzemenin kabul edilip edilmeyeceğini saptamak amacıyla yapılacak test işlemlerini belirleyen talimatları içerir.
Bir test spesifikasyonunda;
Testin amacı ve kapsamı,

Ölçme kriterleri,

Terminoloji,

Kullanılan aparat, alet ve cihazlar,

Örnek seçme ve teste hazırlama,

Test etme,

Sonuç raporuna ilişkin talimatlar yer alır.
4. Kullanma Spesifikasyonları:
Ürünü kullanacak olanların yararlanması amacıyla hazırlanan spesifikasyonlardır.
Mamulün kullanılabileceği koşullar,

Montaj,

Çalışmaya hazırlık,

Çalıştırma ve bakım işlemlerine ilişkin bilgi ve talimatlarda oluşur.

TÜRK STANDART ENSTİTÜSÜ (TSE)
1954 yılında kuruldu.
Türk Standartlarına Uygunluk Belgesi:
TSE belgesi; söz konusu madde, mamül veya mahsülün ait olduğu Türk standarlarına uygunluğunu belirten bir belgedir.

2 – TSEK Kalite Uygunluk Belgesi:

Kalite uygunluk belgesi (TSEK), henüz Türk standardı hazırlanmamış konularda milletler arası standartlar veya diğer ülke standartları baz alınarak enstitüsü tarafından firma adına düzenlenen belgedir.

3- EX Kalite Uygunluk Belgesi:
Ex Kalite Uygunluk Belgesi, parlayıcı ve yanıcı gaz ortamında kullanılan emniyeti arttırılmış elektrikli malzemeler ile ilgili Türk standartları ve milletler arası standartlar dikkate alınarak enstitü tarafından firma adına düzenlenen belgedir.

Türkiye’de TSE-EN-ISO 9000 standartları çerçevesinde Kalite Güvencesi, sistem belgesi yaptırmaya tek yetkili kuruluş TSE’ dir. Kalite sistem belgesi firma ile enstitü arasında yapılan sözleşme çerçevesinde firma adına düzenlenen, firmanın kalite güvence sistemini inceleyerek ISO 9001 standartlarından birine uygun olduğunu gösteren belgedir.
ISO 9000 Standartlar Serisinin Elemanları
ISO 9000: Kalite yönetimi ve kalite güvencesi standartları seçim ve kullanım kılavuzları,
ISO 9001: Kalite sistemleri tasarım ve geliştirme, üretim, tesis ve hizmette kalite güvencesi modeli,
ISO 9002: Kalite sistemleri üretim ve tesiste kalite güvencesi modeli,
ISO 9003: Kalite sistemleri son muayene ve deneyler için kalite güvencesi modeli,
ISO 9004: Kalite yönetimi konusunda bir kılavuz olup, belirlenen hedefleri, istenilen standartları gerçekleştirmek için ürün ve hizmetlerin kalitesini etkileyen teknik, idari, insan faktörlerini kontrol altında tutmak için nasıl organize olunması gerektiğini tarif eder,
ISO 9005: Kalite sözlüğüne göre kalite ile ilgili terimler ve tanımlardır.

WWW.ISO9005.COM
WWW.TESTEDE.COM
iso9005
testede
sedex denetimi nedir
sosyal uyumluluk denetimi
sedex semta
ce işareti
teknik dosya nedir
iso 17025 nedir
iso 17025 iç tetkikçi eğitimi

turkak onaylı belge

ce belgesi, çevre testleri, türkak, emisyon testi, baca ölçümü, turkak, tse , tsek , tse , ce işareti, türkak , teknik dosya, standart , helal sertifikası , turkak , çevre testleri, türkak , 17799 , çed raporu, gürültü testleri, lvd testleri, tse , tse belgesi , türkak , türkak , wrap, bsci sa 8000 sosyal sorumluluk iş güvenliği ücretsiz eğitim turkak , turkak , tsek , hyb, tüv belgesi tuv iso 9001 tuv ce belgesiiso 9001 eğitimi, ücretsiz eğitim, belgelendirme, kalite yönetim sistem belgeleri, tıbbi cihaz ce belgesi, isobelgesi , ıso 9001 , ıso 14001, helal gıda belgesi almak için , turkak , turkak , akreditasyon şartları , tsek , hyb, testedbelgelendirme , kalite yönetim sistem belgeleri , ücretsiz iso9001 eğitimi, isobelgesi , ıso 9001 , ıso 14001 , helal sertifikası, tse , tsek , türkak , emc testleri, sertifikanız hazır , garanti belgesi , tse , türkak , satış sonrası hizmet belgesi , iç tetkikçi eğitimi, tse , tse , tsek belgeleri , ce belgesi wrap jci saso, türkaklı belge, brc bsci sa 8000 sosyal sorumluluk belgesi sedex belgesi 22000 , brc , halalfood , tse , tsek belgeleri , türkak , baş denetçilik eğitimi, türkak , onayı , haccp, iso22000, 17025 laboratuar akreditasyonu, 13485 sağlık yönetim sistemi, medical ce belgesi, medical cihaz, emc testi, ce marking, basınçlı kaplar, oyuncak direktifi, tuv belgesi, tse standartları , wrap sosyal sorumluluk belgesi sedex bci brc sa 8000 hizmet yeterlilik , personel yeterlilik , standartlar ve kalite , iso ve ce belgeleri için